I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 14/3/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Başvurucular tarafından yapılan 2014/3543, 2014/3544 ve 2014/4753 numaralı başvurular, aralarında usul yönünden irtibat bulunduğu anlaşıldığından birleştirilmiş; incelemeye 2014/3543 numaralı bireysel başvuru dosyası üzerinden devam edilmiştir.

5. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

9. Başvurucuların murisi aleyhine 9/3/2006 tarihinde kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası açılmıştır. Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2006/154 sayılı dosyasına kaydedilen davada Mahkemece 3/6/2008 tarihinde davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davacı idare tarafından temyiz edilmiş; kararın tebliği işlemlerindeki gecikme nedeniyle dava dosyası 2015 yılında temyiz incelemesi için Yargıtaya gönderilebilmiştir. Yargıtay, 5. Hukuk Dairesi 28/9/2015 tarihli ilamı ile Mahkemenin 3/6/2008 tarihli kararını onamıştır.

10. Başvurucuların murisi aleyhine 9/3/2006 tarihinde kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası açılmıştır. Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2006/164 sayılı dosyasına kaydedilen davada Mahkemece 20/5/2008 tarihinde davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davacı idare tarafından temyiz edilmiş; kararın tebliği işlemlerindeki gecikme nedeniyle dava dosyası 2015 yılında temyiz incelemesi için Yargıtaya gönderilebilmiştir. Yargıtay, 5. Hukuk Dairesi 12/10/2015 tarihli ilamı ile E.2006/164 sayılı dava dosyasının Mahkemesine geri çevrilmesine karar vermiş olup yargılama devam etmektedir.

11. Başvurucuların murisi aleyhine 9/3/2006 tarihinde kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası açılmıştır. Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2006/169 sayılı dosyasına kaydedilen davada Mahkemece 3/6/2008 tarihinde davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davacı idare tarafından temyiz edilmiş; kararın tebliği işlemlerindeki gecikme nedeniyle dava dosyası 2014 yılında temyiz incelemesi için Yargıtaya gönderilebilmiştir. Yargıtay, 5. Hukuk Dairesi 1/6/2015 tarihli ilamı ile davacı idarenin temyiz dilekçesinin reddine karar vermiştir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

12. Mahkemenin 4/1/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

13. Başvurucular makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

A. Kabul Edilebilirlik Yönünden

14. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Esas Yönünden

15. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, § 50).

16. Başvuruya konu dava, başvurucuların bir kısmının miras bırakanlarından intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı mirasçıların yargılamaya katıldıkları an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).

17. Sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, § 52).

18. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).

19. Anılan ilkeler doğrultusunda Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut başvurularda Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2006/154 sayılı dosyasında 9 yıl 6 ay süren, E.2006/164 sayılı dosyasında 10 yıl 10 aydır devam eden, E.2006/169 sayılı dosyasında 9 yıl 2 ay süren yargılama sürelerinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

20. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

21. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

22. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.

23. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

24. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında dava konusu hukuki menfaatlerin miktarı, dava dosyalarındaki taraf ve mirasçı sayısı ile aile birliği de dikkate alınarak başvurucular Şeyhdavut Yaman, Naci Yaman, Nuri Yaman, Sultan Didin, Cemile Göral, Hediye Yaman ve Hasan Yaman (T.C. Kimlik No:)'a ayrı ayrı net 1.050 TL; başvurucular Faruk Yaman ve Münevver Yaman'a müştereken net 10.500 TL; başvurucular Şerif Yaman ve Gazal Yaman'a müştereken net 10.500 TL; diğer başvuruculara ayrı ayrı net 10.500 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

25. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 618,30 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.418,30 TL yargılama giderinin başvuruculara müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvurucular Şeyhdavut Yaman, Naci Yaman, Nuri Yaman, Sultan Didin, Cemile Göral, Hediye Yaman ve Hasan Yaman (T.C. Kimlik No:)'a AYRI AYRI net 1.050 TL; başvurucular Faruk Yaman ve Münevver Yaman'a MÜŞTEREKEN net 10.500 TL; başvurucular Şerif Yaman ve Gazal Yaman'a MÜŞTEREKEN net 10.500 TL; diğer başvuruculara AYRI AYRI net 10.500 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

D. 618,30 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.418,30 TL yargılama giderinin BAŞVURUCULARA MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,

E. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın birer örneğinin Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesine (E.2006/154, K.2008/475; E.2006/164, K.2008/418; E.2006/169, K.2008/474) GÖNDERİLMESİNE,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 4/1/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.