I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvurucu, ithal edilen eşyaya ilişkin gümrük kıymetinin eksik beyan edildiği gerekçesiyle yapılan cezalı vergi tahakkukuna karşı açılan davanın reddedilmesi suretiyle “aynı suçtan iki kez cezalandırılmama hakkı”nın ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru, 3/1/2014 tarihinde Anayasa Mahkemesine doğrudan yapılmıştır. Dilekçe ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesi neticesinde, başvurunun Komisyona sunulmasına engel bir eksikliğin bulunmadığı tespit edilmiştir.

3. İkinci Bölüm İkinci Komisyonunca, 27/1/2015 tarihinde, kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına, dosyanın Bölüme gönderilmesine karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Olaylar

4. Başvuru dilekçesindeki ilgili olaylar özetle şöyledir:

5. Başvurucu şirketin ithalat işlemleriyle ilgili olarak incelenmesi sonucu, bazı gümrük beyannamelerinin gerçeğe aykırı şekilde doldurulduğu ve bu nedenle katma değer vergisi (KDV) kaybına yol açtığı tespit edilerek başvurucu şirket adına ek KDV ve ceza tahakkuk ettirilmiştir.

6. Başvurucu şirket tarafından ek tahakkuk ve cezaya karşı dava açılmış, Ankara 5. Vergi Mahkemesi 30/11/2012 tarih ve E.2012/659, K.2012/2265 sayılı kararıyla davayı esastan reddetmiştir.

7. Karar, Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 10/5/2013 tarih ve E.2013/6313, K.2013/7897 sayılı kararıyla onanmıştır. Karar düzeltme istemi de 7/11/2013 tarih ve E.2013/28098, K.2013/21559 sayılı kararıyla reddedilmiştir.

8. Gerekçeli kararın ilgili kısmı şöyledir:

 “…

 Söz konusu raporda yer alan karşılaştırmalı fatura listesinde, dava konusu tahakkuka esas alınan ve gümrük idaresine beyan edilen 06.09.2010 gün ve 37731 sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi eki fatura kıymetinin 500,00 Euro, işyerinde yapılan aramada el konulan orijinal faturada yer alan kıymetin ise 17.000,00 Euro olduğu, bu haliyle 16.500,00 Euro eksik kıymet beyan edildiği anlaşılmakta olup, davacı tarafından dilekçesinde, söz konusu faturalar içeriği kıymetler arasındaki farkın nereden kaynaklandığına ilişkin herhangi bir açıklamaya ya da beyan edilen fatura ile orijinal fatura arasında kıymet farkı bulunmadığına ilişkin herhangi bir iddiaya yer verilmediği görülmüştür.

 Bu durumda; ithal edilen eşyaya ilişkin gümrük kıymetinin eksik beyan edildiği davacı şirket hakkında düzenlenen vergilendirmeye dayanak teşkil eden raporda, aramada ele geçirilen belgeler ile somut ve hukuken geçerli saptamalar esas alınmak suretiyle tespiti karşısında, söz konusu eksikliğin ikmaline yönelik olarak yapılan ek tahakkukta ve kesilen cezada hukuka aykırılık görülmemiştir.

…”

9. Gerçeğe aykırı düzenlenen beyannameler nedeniyle başvurucu şirket yetkilileri hakkında da Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesinin E.2013/314 sayılı dosyasında ceza davası açılmıştır.

10. Nihai karar başvurucuya 4/12/2013 tarihinde tebliğ edilmiştir.

11. Bireysel başvuru, 3/1/2014 tarihinde yapılmıştır.

B. İlgili Hukuk

12. 25/10/1984 tarih ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 34., 48. ve 51. maddeleri. 27/10/1999 tarih ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 234. maddesi.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

13. Mahkemenin 25/3/2015 tarihinde yapmış olduğu toplantıda, başvurucunun 3/1/2014 tarih ve 2014/72 numaralı bireysel başvurusu incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

14. Başvurucu vekili, müvekkili şirketçe ithal edilen eşyaya ilişkin gümrük kıymetinin eksik beyan edildiği gerekçesiyle başvurucu hakkında cezalı vergi tahakkuk ettirildiğini, şirket yetkilileri hakkında ceza davası açıldığını, 5326 sayılı Kanun'un 15. maddesine göre fiilin hem kabahat hem de suç olarak tanımlanması nedeniyle, sadece suçtan dolayı yaptırım uygulanabileceğini, bu durumda Vergi Mahkemesinin Ceza Mahkemesindeki davayı bekletici mesele yapması gerektiği halde beklemeden davayı reddettiğini, bir suçtan iki ayrı yargılama yapılamayacağını, ceza verilemeyeceğini belirterek, Anayasa’nın 38. ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (Sözleşme) ek 7 No.lu Protokol'ün 4. maddesinde düzenlenmiş bulunan “aynı suçtan iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama hakkı”nın ihlal edildiğini ileri sürmüş ve yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunmuştur.

B. Değerlendirme

15. Sözleşme’ye ek 7 No.lu Protokol'ün 4. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Hiç kimse bir devletin ceza yargılaması usulüne ve yasaya uygun olarak kesin bir hükümle mahkum edildiği ya da beraat ettiği bir suçtan dolayı aynı devletin yargısal yetkisi altındaki yargılama usulleri çerçevesinde yeniden yargılanamaz veya mahkum edilemez.”

16. 30/3/2011 tarih ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 48. maddesinin (2) numaralı fıkrası şöyledir:

“Mahkeme, … açıkça dayanaktan yoksun başvuruların kabul edilemezliğine karar verebilir.”

17. 6216 sayılı Kanun’un 48. maddesinin (2) numaralı fıkrasında açıkça dayanaktan yoksun başvuruların Mahkemece kabul edilemezliğine karar verilebileceği belirtilmiştir. Anayasa’nın 148. maddesinin dördüncü fıkrasında ise açıkça dayanaktan yoksun başvurular kapsamında değerlendirilen kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlara ilişkin şikâyetlerin bireysel başvuruda incelenemeyeceği kurala bağlanmıştır.

18. Anılan kurallar uyarınca, ilke olarak derece mahkemeleri önünde dava konusu yapılmış maddi olay ve olguların kanıtlanması, delillerin değerlendirilmesi, hukuk kurallarının yorumlanması ve uygulanması ile derece mahkemelerince uyuşmazlıkla ilgili varılan sonucun esas yönünden adil olup olmaması bireysel başvuru incelemesine konu olamaz. Bunun tek istisnası, derece mahkemelerinin tespit ve sonuçlarının adaleti ve sağduyuyu hiçe sayan tarzda bariz takdir hatası veya açık keyfilik içermesi ve bu durumun kendiliğinden bireysel başvuru kapsamındaki hak ve özgürlükleri ihlal etmiş olmasıdır. Bu çerçevede, kanun yolu şikâyeti niteliğindeki başvurular, bariz takdir hatası veya açık keyfilik bulunmadıkça Anayasa Mahkemesince incelenemez (B. No: 2012/1027, 12/2/2013, § 26).

19. Başvurucu, kendisine yüklenen fiilin hem kabahat hem de suç olarak tanımlanması nedeniyle, sadece suçtan dolayı yaptırım uygulanabileceğini, kesilen vergi cezasının iptaline ilişkin açtığı davada, mahkemenin ceza davası sürecini beklemeden talebini haksız olarak reddettiğini belirtmektedir. Dolayısıyla başvurucunun iddialarının özü, derece mahkemesinin mevzuata ilişkin yorumunun hatalı olduğuna ve esas itibariyle yargılamanın sonucuna ilişkindir.

20. Başvuru dilekçesinde ifade edilen ve Anayasa’nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devleti ilkesinin gereklerinden olan "aynı suçtan iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama hakkı", 4/12/2004 tarih ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 223. maddesinin (7) numaralı fıkrasında, “Aynı fiil nedeniyle, aynı sanık için önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa davanın reddine karar verilir.” biçiminde düzenlenmiştir.

21. 30/3/2005 tarih ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun "İçtima" kenar başlıklı 15. maddesinin (3) numaralı fıkrasına göre de, bir fiil hem kabahat hem de suç olarak tanımlanmış ise, sadece suçtan dolayı yaptırım uygulanabilir. Ancak, suçtan dolayı yaptırım uygulanamayan hallerde kabahat dolayısıyla yaptırım uygulanabilir.

22. Ceza hukuku ve kabahatler hukukunun öngördüğü yasak ve yaptırımlar farklı hukuki yarar, konu ve unsurlara ilişkin olabilmektedir. Bu hallerde, "aynı suçtan iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama” hakkından bahsedilmez. KDV para cezasına ilişkin vergisel kabahatin koruduğu hukuksal değer ile sahte olduğu ileri sürülen faturalara ilişkin ceza hukuku kapsamındaki “suç”un koruduğu hukuksal değerler farklılık arz etmektedir. Somut olayda, ilgililerin cezalandırılması amacıyla açılmış bir ceza davası ile şirket tarafından açılmış bir vergi davası bulunduğu, farklı iki disipline ait iki dava olması nedeniyle aynı “suçtan” dolayı iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama durumunun söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır. Derece mahkemesi kararlarında bariz takdir hatası veya açık keyfilik oluşturan herhangi bir durum da tespit edilememiştir.

23. Açıklanan nedenlerle, başvurucu tarafından ileri sürülen iddiaların kanun yolu şikâyeti niteliğinde olduğu, Derece Mahkemelerinin kararlarının bariz takdir hatası veya açık keyfilik de içermediği anlaşıldığından, başvurunun bu kısmının, diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin “açıkça dayanaktan yoksun olması” nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

 Açıklanan nedenlerle, başvurunun “açıkça dayanaktan yoksun olması” nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA, yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde bırakılmasına, 25/3/2015 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.