I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, idari para cezasının iptali istemiyle açılan davanın süre aşımı yönünden reddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 10/7/2015 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık, görüş bildirmiştir.

7. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.

III. OLAY VE OLGULAR

8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

A. Bireysel Başvuru Yapılmasından Önceki Süreç

9. Başvurucu Şirket "S HABER" logosuyla yayın yapan televizyon kanalının sahibidir. Başvurucu Şirkete 24/6/2014 günü yayımlanan "18:00 Ana Haber Bülteni" isimli haber programında 15/2/2011 tarihli ve 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan yayın ilkesinin ihlal edildiğinden bahisle Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından 7/8/2014 tarihli kararla 12.353 TL idari para cezası verilmiştir.

10. Anılan işlemin iptali istemiyle Ankara 14. İdare Mahkemesinde (Mahkeme) açılan dava, süre aşımı bulunduğu gerekçesiyle 10/10/2014 tarihli kararla reddedilmiştir.

11. Başvurucu Şirket; tebligatın kayıtlı elektronik posta (KEP) adresine 8/9/2014 tarihinde ulaştığını, ilgili mevzuat uyarınca beş gün sonra tebliğ edilmiş sayılacağı gözönünde bulundurulduğunda -on beş günlük dava açma süresi içinde- 26/9/2014 tarihinde açılan davanın süresinde olduğunu belirterek Ankara Bölge İdare Mahkemesine (Bölge İdare Mahkemesi) itiraz etmiştir.

12. Bölge İdare Mahkemesi 4. Kurulunun 29/4/2015 tarihli kararıyla itiraz reddedilmiştir. Bunun üzerine başvurucu Şirket 22/6/2015 tarihli dilekçesiyle karar düzeltme isteminde bulunmuştur. Yargılama süreci karar düzeltme aşamasında devam etmekte iken 10/7/2015 tarihinde de bireysel başvuruda bulunmuştur.

B. Bireysel Başvuru Yapılmasından Sonraki Süreç

13. Başvurudan sonraki süreçte 8/11/2016 tarihli ve 6755 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun ile kanunlaştırılan 668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK) 2. maddesi ile "S HABER" logosuyla yayın yapan televizyon kanalının kapatılmasına karar verilmiştir.

14. 8/2/2018 tarihli ve 7091 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun ile kanunlaştırılan 670 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında KHK ile de kapatılan özel televizyonların bağlı olduğu şirketlerin faaliyetleri sonlandırılarak ticari sicil kayıtlarının resen terkin edileceği hükme bağlanmıştır.

15. Bölge İdare Mahkemesi 4. Kurulunun 25/2/2016 tarihli kararıyla karar düzeltme istemi kabul edilmiştir. Kararın gerekçesinde, başvurucu Şirkete 8/9/2014 tarihinde elektronik yolla tebliğ edildiği, elektronik posta adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebligatın yapılmış sayılacağı, bu durumda davanın en geç 28/9/2014 tarihine kadar açılması gerektiği ifade edilmiş; 26/9/2014 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunmadığı belirtilmiştir.

16. Bozma kararı üzerine Mahkeme, dosyayı yeniden ele almış ve E.2016/2843 sayısına kaydetmiştir. 11/11/2016 tarihli kararıyla tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olduğu gerekçesiyle 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26. maddesinin birinci fıkrası uyarınca dava dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verilmiştir. Kararın gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:

"...İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü'nün 24.08.2016 tarihli işlemiyle, davacı Samanyolu Haber Yayıncılık Hizmetleri Anonim Şirketi'nin ticari sicil kayıtlarının 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca resen terkin edildiği ve bu hususun 01.09.2016 tarih ve 9149 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'nde ilan edildiği, dolayısıyla bakılan davada; davacı yönünden 2577 sayılı Kanunun 26/1. maddesinde ifade edilen 'tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olması' halinin gerçekleştiği görüldüğü, açıklanan nedenle, 2577 sayılı Kanunun 26/1. maddesi uyarınca dava dosyasının işlemden kaldırılmasına..."

IV. İLGİLİ HUKUK

17. 668 sayılı KHK'nın "Alınan tedbirler" kenar başlıklı 2. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:

"(1) Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY) aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olan;

b) Ekli (2) sayılı listede yer alan özel radyo ve televizyon kuruluşları kapatılmıştır.

...

2 SAYILI LİSTE

TELEVİZYONLAR

...

13 SAMANYOLU TV"

18. 670 sayılı KHK'nın "Devir işlemlerine ilişkin tedbirler" kenar başlıklı 5. maddesinin (3) numaralı fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:

"Kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanallarının bağlı oldukları şirketlerin faaliyetleri sonlandırılarak ticari sicil kayıtları resen terkin edilir."

19. Bireysel başvuru anında tüzel kişiliği haiz olan ancak bireysel başvurunun incelenmesi aşamasında tüzel kişiliğini yitiren ticaret şirketler hakkında yapılan değerlendirmelerde kullanılan ulusal hukuk kaynakları için ayrıca bkz. Gümüşdere İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. (B. No: 2013/5016, 12/6/2018, §§ 8-23) başvurusuna ilişkin karar.

V. İNCELEME VE GEREKÇE

20. Mahkemenin 15/1/2020 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları ve Bakanlık Görüşü

21. Başvurucu Şirket; tebligatın KEP adresine 8/9/2014 tarihinde yapıldıktan sonra beş gün sonra tebliğ edilmiş sayılacağını, on beş günlük dava açma süresi içinde 26/9/2014 tarihinde açılan davanın süresinde açılmış olduğunu, esasının incelenmesi gerektiğini, adil yargılanma hakkının, basın özgürlüğünün ve eşitlik ilkesinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

22. Bakanlık görüşünde; tüzel kişiliği kalmayan başvurucu Şirketin medeni haklardan yararlanma ve bu hakları kullanma ehliyetinin de son bulduğu, bireysel başvuruda bulunma imkanın kalmadığı ve başvurunun kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle başvurunun kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerektiğinin değerlendirildiği belirtilmiştir.

B. Değerlendirme

23. İlke olarak bireysel başvuruda bulunan başvurucu, tüzel kişiliği haiz bir şirket ise şirketin bireysel başvuru anında tüzel kişiliği haiz olması gerektiği gibi bu tüzel kişiliğin bireysel başvuru sürecinin sonuna kadar korunması şirketler tarafından yapılan başvurunun esasının incelenebilmesi için zorunlu bir koşuldur (Gümüşdere İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş., § 36). Şirketin ticaret sicil kaydının silinmesi ve tüzel kişiliğini yitirmesi olgusu bireysel başvurunun esasının incelenmesine engel teşkil eder. Anayasa Mahkemesi, başvurunun incelemesi devam ederken başvuru ehliyetinin yitirilmesi durumunda başvurunun düşmesine karar vermektedir (Gümüşdere İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş., §§ 38, 39).

24. Bununla birlikte Anayasa Mahkemesi Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. (B. No: 2015/18554, 25/9/2019) başvurusuna ilişkin kararında kamu otoritesince bir şirketin tüzel kişiliğine tek taraflı bir işlemle son verilmesi durumunda bu şirketin taraf olduğu bireysel başvurular hakkında düşme kararı verilmesi gerektiğinin kabulü hâlinde ortakların öngöremedikleri bir terkin işlemi nedeniyle menfaatlerinin zedelenmesinin söz konusu olabileceğine dikkat çekmiştir. Anayasa anılan kararında hukuki varlıkları kamu otoritelerinin tek taraflı iradesiyle sona erdirilen özel hukuk tüzel kişiliklerinin tüzel kişilikleri sona ermeden önce yaptıkları bireysel başvuruların devamında menfaati bulunduğunu iddia eden kişilerin bireysel başvuruya devam etmek istediklerini makul bir süre içinde Anayasa Mahkemesine bildirmeleri hâlinde Anayasa Mahkemesince başvurunun incelenmesine devam edilebileceğine karar vermiştir (Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş., §§ 27, 29).

25. Kuşkusuz ki başvuruya devam etme iradesini Anayasa Mahkemesine makul bir süre içinde bildirme yükümlülüğü, başvurunun devamında menfaati bulunduğunu iddia eden kişi veya kişilere ait olacaktır. Tüzel kişinin yaptığı başvuruyu devam ettirmede menfaati bulunduğunu iddia eden kişilerin bu isteklerini Anayasa Mahkemesine bildirmeleri gereken makul sürenin tespitinde bunların tüzel kişiliğinin hukuki varlığının sona erdiğini bilip bilmedikleri dikkate alınacaktır. Öte yandan başvurunun devamında menfaati bulunduğunu iddia eden kişilerin bu iddialarını destekleyecek bunu ispata yarayacak bilgi ve belgeleri Anayasa Mahkemesine iletmeleri gerekir (Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş., § 30).

26. Bu aşamada kimlerin tüzel kişiye ait başvurunun devamında menfaat sahibi olduğunun belirlenmesine gerek olmayıp bu hususta her somut olayın kendine özgü koşullarına göre değerlendirme yapılması uygun görülmüştür.

27. Somut olayda başvurucu Şirketin sicil kaydı, 670 sayılı KHK ile resen terkin edilmiştir. Dolayısıyla Şirketin hukuki varlığı 17/8/2016 tarihinde sona ermiştir.

28. Somut başvurunun karara bağlandığı tarihe kadar hiç kimse başvuruyu devam ettirmek istediğini Anayasa Mahkemesine bildirmediğinden ve dolayısıyla başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığından başvurunun düşmesine karar verilmesi gerekir.

VI. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığından DÜŞMESİNE,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 15/1/2020 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.