Bireysel Başvuru Kararları Kullanıcı Kılavuzu English

(H.Ö. [1.B.], B. No: 2015/12372, 10/1/2019, § …)
Kararlar Bilgi Bankasında yayınlanan karar metni
editöryal düzeltmelere tabi tutulmuş olabilir.
   


 

 

 

 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

 

 

BİRİNCİ BÖLÜM

 

KARAR

 

H. Ö. BAŞVURUSU

(Başvuru Numarası: 2015/12372)

 

Karar Tarihi: 10/1/2019

 

BİRİNCİ BÖLÜM

 

KARAR

 

GİZLİLİK TALEBİ KABUL

 

Başkan

:

Burhan ÜSTÜN

Üyeler

:

Serdar ÖZGÜLDÜR

 

 

Serruh KALELİ

 

 

Hicabi DURSUN

 

 

Kadir ÖZKAYA

Raportör Yrd.

:

Zehra GAYRETLİ

Başvurucu

:

H. Ö.

 

I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, ceza davasında uzun süren yargılama nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 24/7/2015 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

7. 1951 doğumlu olan başvurucu, bireysel başvuru konusu olayların gerçekleştiği tarihte bir kamu kurumunda müfettiş olarak görev yapmaktadır.

8. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığının (Başsavcılık) 7/1/2002 tarihli iddianamesi ile başvurucunun da aralarında yer aldığı bir kısım şüpheli hakkında cürüm işlemek için teşekkül oluşturup yönetme, nitelikli dolandırıcılık, görevi kötüye kullanma, rüşvet ve sair suçlardan kamu davası açılmıştır.

9. İzmir 6. Ağır Ceza Mahkemesinin (Mahkeme) 10/3/2010 tarihli kararı ile başvurucunun irtikap suçundan mahkûmiyetine; başvurucu hakkında cürüm işlemek için teşekkül oluşturma suçundan açılan kamu davasının ise zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılmasına hükmedilmiştir.

10. Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 9/6/2011 tarihli kararı ile başvurucu hakkında cürüm işlemek için teşekkül oluşturma suçundan kurulan hükmün onanmasına, irtikap suçundan kurulan hükmün ise bozulmasına karar verilmiştir.

11. Bozma kararına uyularak yeniden yapılan yargılama sonunda Mahkemenin 17/6/2015 tarihli kararı ile başvurucu hakkında açılan kamu davasının zamanaşımı nedeniyle düşürülmesine karar verilmiştir. Gerekçeli kararın ilgili kısmı şöyledir:

"Sanık [H.Ö.nün] irtikap suçundan Mülga 765 sayılı TCK'nun 209/1, 80.maddeleri gereğince cezalandırılması istemiyle kamu davası açılmış ise de, sanığın eyleminin Mülga 765 sayılı TCK'nun 218 ve 5237 Sayılı TCK'nun 255.maddelerinde düzenlenen nüfuz ticareti suçuna uyduğu, Mülga 765 sayılı TCK'nun 218 ve 5237 Sayılı TCK'nun 255.maddelerinde öngörülen cezaların tür ve sürelerine göre mülga 765 Sayılı TCK'nun 102/4 ve 104/2.maddelerinde öngörülen 7 yıl 6 aylık olağanüstü dava zamanaşımı süresinin dolduğu anlaşıldığından, sanık hakkında açılan kamu davasının olağanüstü dava zamanaşımı nedeniyle 5271 Sayılı CMK'nun 223/8.maddesi uyarınca DÜŞÜRÜLMESİNE(...)"

12. Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla erişilen bilgi ve belgelerden davanın temyiz aşamasında derdest bulunduğu anlaşılmıştır.

13. Başvurucu24/7/2015 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

14. Mahkemenin 10/1/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

1. Başvurucunun İddiası

15. Başvurucu, yargılamanın uzaması nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

2. Değerlendirme

16. Ferat Yüksel (B. No: 2014/13828, 12/9/2018) kararında Anayasa Mahkemesi; yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı ya da yargı kararlarının geç veya eksik icra edildiği ya da hiç icra edilmediği iddiasıyla 31/7/2018 tarihinden önce gerçekleştirilen bireysel başvurulara ilişkin olarak Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığına (Tazminat Komisyonu) başvuru imkânının getirilmesine ilişkin yolu ulaşılabilir olma, başarı şansı sunma ve yeterli giderim sağlama kapasitesinin bulunup bulunmadığı yönlerinden inceleyerek bu yolun etkililiğini tartışmıştır (Ferat Yüksel, § 26).

17. Anılan kararda özetle anılan başvuru yolunun kişileri mali külfet altına sokmaması ve başvuruda kolaylık sağlaması nedenleriyle ulaşılabilir olduğu, düzenleniş şekli itibarıyla ihlal iddialarına makul bir başarı şansı sunma kapasitesinden mahrum olmadığı vetazminat ödenmesine imkân tanıması ve/veya bu mümkün olmadığında başka türlü telafi olanakları sunması nedenleriyle potansiyel olarak yeterli giderim sağlama imkânına sahip olduğu hususunda değerlendirmelerde bulunulmuştur (Ferat Yüksel, §§ 27-34). Bu gerekçeler doğrultusunda Anayasa Mahkemesi, ilk bakışta ulaşılabilir olan ve ihlal iddialarıyla ilgilibaşarı şansı sunma ve yeterli giderim sağlama kapasitesi olduğu görülen Tazminat Komisyonuna başvuru yolu tüketilmeden yapılan başvurunun incelenmesinin bireysel başvurunun ikincil niteliği ile bağdaşmayacağı sonucuna vararak başvuru yollarının tüketilmemiş olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı vermiştir (Ferat Yüksel, §§ 35, 36).

18. Mevcut başvuruda, söz konusu karardan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır.

19. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının başvuru yollarının tüketilmemiş olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Diğer İhlal İddiaları

1. Başvurucunun İddiası

20. Başvurucu, uzun süren yargılamaya bağlı olarak dava zamanaşımının gerçekleşmesi nedeniyle düşme kararı verilmesinin atılı suçtan beraat edebilme hakkını ihlal ettiğini ileri sürmüştür.

2. Değerlendirme

21. Bireysel başvuru yolunun ikincil niteliği gereği Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunabilmek için öncelikle olağan kanun yollarının tüketilmesi zorunludur. Başvurucunun bireysel başvuru konusu şikâyetini öncelikle ve süresinde yetkili idari ve yargısal mercilere usulüne uygun olarak iletmesi, bu konuda sahip olduğu bilgi ve delilleri zamanında bu makamlara sunması ve bu süreçte dava ve başvurusunu takip etmek için gerekli özeni göstermiş olması gerekir (İsmail Buğra İşlek, B. No: 2013/1177, 26/3/2013, § 17).

22. Somut olayda yargılamanın Yargıtayda derdest olduğu anlaşıldığından başvurucunun hukuk sisteminde mevcut yargısal yolları tüketmeksizin bireysel başvuruda bulunduğu anlaşılmaktadır.

23. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının da diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,

B. 1. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Diğer ihlal iddialarının başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 10/1/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.

I. KARAR KİMLİK BİLGİLERİ

Kararı Veren Birim Birinci Bölüm
Karar Türü (Başvuru Sonucu) Kabul Edilemezlik vd.
Künye
(H.Ö. [1.B.], B. No: 2015/12372, 10/1/2019, § …)
   
Başvuru Adı H.Ö.
Başvuru No 2015/12372
Başvuru Tarihi 24/7/2015
Karar Tarihi 10/1/2019

II. BAŞVURU KONUSU


Başvuru, ceza davasında uzun süren yargılama nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

III. İNCELEME SONUÇLARI


Hak Müdahale İddiası Sonuç Giderim
Adil yargılanma hakkı (Suç İsnadı) Makul sürede yargılanma hakkı (ceza) Başvuru Yollarının Tüketilmemesi
Masumiyet karinesi (Ceza) Başvuru Yollarının Tüketilmemesi
  • pdf
  • udf
  • word
  • whatsapp
  • yazdir
T.C. Anayasa Mahkemesi