I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, bürokratik aksaklıklara bağlı olarak okula geç başlamadan kaynaklanan manevi zararların tazmini için açılan davanın reddi nedeniyle eğitim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 26/11/2015 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

6. Başvurucunun çocuğu, 2012 yılı 8. sınıf seviye belirleme sınavı sonuçlarına göre Gümüşhane Türk Telekom Fen Lisesi (okul) için 14. yedek sırasında yer almıştır.

7. Başvurucunun internetten indirdiği 12/9/2012 tarihli ilk belgede; okulun kontenjan sayısı 78, kayıtlı öğrenci sayısı 76, boş kontenjan sayısı 2, yedek kayıt öğrenci sırası ise 13. yedek olarak görülmektedir. Başvurucunun aynı gün saat 16.35'te indirdiği ikinci belgede ise okulun kontenjan sayısı 78, kayıtlı öğrenci sayısı 78, boş kontenjan sayısı 0, yedek kayıt öğrenci sırası ise yine 13. yedek olarak görünmektedir.

8. Başvurucu, boş bulunan 2 kontenjana 13. yedek kayıt sırasındaki öğrencinin kaydı yapılmışsa 14. sıradaki kızının kaydı yapılmadan kayıtlı öğrenci sayısının 78, boş kontenjan sayısının ise 0 olamayacağı gerekçesiyle idareye müracaatta bulunmuştur. İdare; cevabında 13/9/2012 tarihi itibarıyla 78 olan öğrenci kontenjanının tamamının kaydının yapıldığını, kayıt süresinin bitimine (12/9/2012 saat 17.00) 5 dakika kala başka bir öğrencinin Sinop Fen Lisesine kaydını aldığını ve okulda bir boş kontenjan olduğunu belirtmiştir. Başvurucunun konuyu teyit etmek için Sinop Fen Lisesinden aldığı belgede, diğer öğrencinin 13/9/2012 tarihinde saat 16.30 civarında Sinop Fen Lisesine kaydının yapıldığı belirtilmektedir.

9. Başvurucunun yedek sıranın kendi çocuğuna gelmesine rağmen kaydının yapılmamasına ilişkin işlemin iptali istemiyle 27/9/2012 tarihinde açtığı davada, dava konusu işlemin hukuka aykırılığının açık olduğu ve uygulanması hâlinde telafisi güç zararlar doğabileceği gerekçesiyle 3/1/2013 tarihinde yürütmenin durdurulması kararı verilmiştir. Bu kararın ardından başvurucunun kızının okula kaydı yapılmış ve yargılama sonunda kaydın yapılmamasına ilişkin işlemin iptaline karar verilmiştir.

10. Başvurucu ayrıca, kayıt sırasında kızının okula zamanında yerleştirilmediğinden bahisle uğradığını ileri sürdüğü manevi zararların tazmin edilmesi talebiyle de dava açmıştır. Bu dava Trabzon İdare Mahkemesince; kaydın yapılmamasına ilişkin işlem nedeniyle kontenjanın boş kalmasının ağır hizmet kusuru ile sakat veya kasten davacıya zarar verme amacıyla tesis edilmiş bir işlem olmadığı ve bu işlem nedeniyle uğranıldığı ileri sürülebilecek meşru, gerçek ve somut, tazmini gereken acı ve üzüntüden bahsetme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle reddedilmiştir. Bu karara yapılan itiraz 15/10/2015 tarihinde reddedilmiştir. Ret kararı başvurucuya 30/10/2015 tarihinde tebliğ edilmiştir.

11. Başvurucu 26/11/2015 tarihinde tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

12. Mahkemenin 9/5/2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

13. Başvurucu, kızının bürokratik aksaklıklar nedeniyle okula geç başlaması nedeniyle psikolojilerinin bozulduğunu ve aile olarak çok ciddi üzüntülere maruz kaldıklarını ifade etmiştir. Başvurucu bu şekildeki manevi zararlarının tazmini amacıyla açtığı davanın reddi nedeniyle Anayasa'nın 2., 10., 12. maddelerinde korunan hakları ile 42. maddesinde korunan eğitim hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

B. Değerlendirme

14. Anayasa Mahkemesi, olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvurucunun şikâyetlerinin eğitim hakkının ihlal edildiği iddiası kapsamında incelenmesi gerektiği değerlendirilmiştir.

15. Anayasa'nın 42. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:

"Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz."

16. Anayasa Mahkemesi önceki kararlarında eğitim hakkının; ilk, orta ve yükseköğrenim seviyelerini kapsadığına (Hikmet Balabanoğlu, B. No: 2012/1334, 17/9/2013, § 28; İhsan Asutay, B. No: 2012/606, 20/2/2014, § 34), belli bir zamanda mevcut olan eğitim kurumlarına etkili bir biçimde erişimin sağlanmasını güvence altına aldığına (Mehmet Reşit Arslan ve diğerleri, B. No: 2013/583, 10/12/2014, § 68) ve kamu otoritelerine bireyin eğitim ve öğrenim almasını engellememe şeklinde bir negatif ödev yüklediğine (Adem Öğüt ve diğerleri, B. No: 2014/20527, 22/11/2017,§ 44; Yüksel Baran, B. No: 2012/782, 26/6/2014, § 36) karar vermiştir.

17. Başvuru konusu olayda bir öğrencinin okul kaydı idari aksaklıklar nedeniyle zamanında yapılamamıştır. Ancak bir süre sonra, kayıt yapılmamasına dair idari işlemin yürütmesi mahkeme kararıyla durdurulmuş ve kayıt yapılmıştır. Bu kapsamda eğitime erişim hususunda başvurucunun çocuğu bakımından idari bir sorun yaşanmış ise de kamu gücünü kullanan organların anılan sorunu etkili bir şekilde çözüme kavuşturduğu anlaşılmaktadır.

18. Anayasa Mahkemesi, belli bir zamanda mevcut olan eğitim kurumlarına erişime meşru bir temeli olmaksızın ayrımcı bir nedenle veya kamu gücünü kullanan makamların öngörülemez ya da keyfî hareketleri sonucunda müdahale edildiğine ilişkin şikâyetleri kapsamlı bir biçimde inceler. Bu bağlamda başvuruya konu tazminat davasına neden olan idari aksaklık bakımından Anayasa Mahkemesinin meseleyi daha ileri bir düzeyde ele almasını gerektirecek derecede anayasal bir sorun görülmemiştir.

19. Açıklanan gerekçelerle başvurucunun eğitim hakkının ihlali iddialarına ilişkin olarak bir ihlalin olmadığı açık olduğundan başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 9/5/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.