TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
NESLİHAN ALBAYRAK BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2015/19611)
|
|
Karar Tarihi: 13/9/2018
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Burhan ÜSTÜN
|
Üyeler
|
:
|
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
|
|
Serruh KALELİ
|
|
|
Hicabi DURSUN
|
|
|
Kadir ÖZKAYA
|
Raportör
|
:
|
Yücel ARSLAN
|
Başvurucu
|
:
|
Neslihan
ALBAYRAK
|
Temsilcileri
|
:
|
1. Velisi Aynur
ALBAYRAK
|
|
|
2. Velisi
Hasan ALBAYRAK
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, izinsiz afiş asıldığı için idari para cezası
uygulanması nedeniyle ifade özgürlüğü ile toplanma ve örgütlenme hakkının ihlal
edildiği iddialarına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru15/12/2015 tarihinde başvuru yapmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm
tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar
özetle şöyledir:
6. Başvurucu 1999 doğumlu olup Tunceli'de ikamet etmektedir.
7. Başvurucu 2/7/2015 tarihinde, Tunceli Moğultay Mahallesi
Cumhuriyet Caddesi ile Boysan Caddesi'nin kesiştiği yerdeki trafoya, [T.]
market isimli işyerinin duvarına, [...] Bankası önündeki trafoya, 302. Sokak'ın
girişindeki duvara ve [...] Bankasının bahçe duvarına "Grup Yorum 30 yaşında devrim yürüyüşümüz sürüyor,
büyük Dersim konseri 11 Temmuz Cumartesi saat 19:00 Seyit Rıza Parkı 0212 238
81 46 <iletişim>0554 976 23 72" yazılı çok sayıda afiş
yapıştırmıştır.
8. Başvurucu hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı
Kabahatler Kanunu'nun 42. maddesine aykırı şekilde afiş yapıştırdığından
bahisle idari yaptırım karar tutanağı düzenlenerek 2.750 TL idari para cezası
kesilmiştir.
9. İdari yaptırım kararı başvurucuya 9/9/2015 tarihinde tebliğ
edilmiştir.
10. Başvurucu 29/9/2015 tarihinde idari yaptırım kararının
kaldırılması talebinde bulunmuştur. Talebi inceleyen Tunceli Sulh Ceza
Hâkimliği 9/11/2015 tarihinde itirazı kesin olarak reddetmiştir.
11. Ret kararında; başvurucunun Tunceli Valiliği tarafından
belirlenen toplantı, gösteri ve yürüyüş güzergâh planında belirtilen afiş ve
pankart asılacak yerlerin dışında kalan yerlere hukuka aykırı bir şeklide
pankart astığının anlaşıldığı ifade edilmiştir. Kararda; olay tutanağı ile söz
konusu afişlerin asıldığına ilişkin görüntü kayıtlarının mevcut olduğu,
düzenlenen idari yaptırım kararındaki ceza tutarının eylemlerin çokluğu ve
sürekliliği dikkate alındığında fahiş olmadığı belirtilmiş ve idari yaptırım
kararı hukuka uygun bulunmuştur.
12. Başvurucu 15/12/2015 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
IV. İLGİLİ HUKUK
13. 5326 sayılı Kanun’un "Afiş
asma" kenar başlıklı 42. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:
"(1) ... cadde veya
sokak kenarlarındaki kamuya ait ... alanlara, rızası olmaksızın özel kişilere
ait alanlara bez, kâğıt ve benzeri afiş ... asan kişiye, yüz Türk Lirasından üçbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Aynı
içerikteki afiş ve ilânlar, tek fiil sayılır.
(2)
Birinci fıkra hükmü, yetkili makamlardan alınan açık ve yazılı izne dayalı
olarak asılan afiş ve ilânlar açısından uygulanmaz. ...
...
(4) Bu
kabahatler dolayısıyla idarî para cezasına, kolluk veya belediye zabıta
görevlileri karar verir.
..."
V. İNCELEME VE GEREKÇE
14. Mahkemenin 13/9/2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
15.Başvurucu; asılan afişlerin politik ve siyasi ifadeler
içermediğini, afişlerde suç unsuru bulunmadığını, herhangi bir şekilde şiddete
başvurmadığını ve anayasal hakkını kullandığını belirterek ifade özgürlüğü ile
toplanma ve örgütlenme hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme
1. Genel İlkeler
16. Anayasa Mahkemesine başvuru konusu olaylarla ilgili
delilleri sunmak suretiyle olaylar hakkındaki iddialarını ve dayanılan Anayasa
hükmünün kendilerine göre ihlal edildiğine dair açıklamalarda bulunarak hukuki
iddialarını kanıtlamak başvurucuya düşer. Başvurucunun kamu gücünün işlem,
eylem ya da ihmali nedeniyle ihlal edildiğini ileri sürdüğü hak ve özgürlük ile
dayanılan Anayasa hükümlerini, ihlal gerekçelerini, dayanılan deliller ile
ihlale neden olduğu ileri sürülen işlem veya kararların aslı ya da örneğini başvuru
dilekçesine eklemesi şarttır. Başvuru dilekçesinde bireysel başvuru
kapsamındaki haklardan hangisinin hangi nedenle ihlal edildiği ve buna ilişkin
gerekçeler ve deliller açıklanmalıdır (Sabah
Yıldızı Radyo ve Televizyon Yayın İletişim Reklam Sanayi ve Ticaret Anonim
Şirketi [GK], B. No: 2014/12727, 25/5/2017, § 19).
17. Yukarıda belirtilen koşullar yerine getirilmediği takdirde
Anayasa Mahkemesi, başvuruyu açıkça dayanaktan yoksun olduğu gerekçesiyle kabul
edilemez bulabilir. İddiaların dayanaktan yoksun olmadığı konusunda Anayasa
Mahkemesinin ikna edilmesi, başvurucu tarafından ortaya konulan somut bilgi ve
belgelerin niteliğine bağlıdır. Başvurucunun başlangıçta, başvuru hakkında
kabul edilemezlik kararı verilmesini önlemek için başvuru formu ve eklerinde
iddialarını destekleyici belgeleri sunması ve gerekli açıklamaları yapması
zorunludur (Sabah Yıldızı Radyo ve
Televizyon Yayın İletişim Reklam Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, §
20).
18. Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvurularda,
başvurucuların başvurularını titizlikle hazırlama ve takip etme yükümlülükleri
vardır. Mahkeme, başvurucunun soyut şekilde birtakım Anayasa hükümlerine atıfta
bulunmasının iddiaların ispatlandığı anlamına gelmeyeceğini birçok kez
vurgulamıştır. Bundan başka Anayasa Mahkemesi; başvurucunun başvuru formunu
özenle doldurmak, ihlal iddiasının dayanağı olan tüm olayları göstermek,
başvuruyu aydınlatacak ve hükmün esasını etkileyecek argümanları destekleyici
tüm belgeleri başvuru dilekçesine eklemek yükümlülüğü olduğunu ve bir bilgi
veya belge elde edilememişse bunun da nedenlerini açıklamak yükümlülüğü
olduğunu belirtmiştir (Şeref ve itibarın korunması hakkının ihlal edildiği
iddiasının kanıtlanamadığına ilişkin bir karar için bkz.Ünal Yiğit, B. No: 2013/1075, 30/6/2014, §§ 25, 26; özgürlük ve
güvenlik hakkı ile adil yargılanma haklarının ihlal edildiği iddialarının
kanıtlanamadığına ilişkin bir karar için bkz. Veli
Özdemir, B. No: 2013/276, 9/1/2014, § 26; hakkaniyete uygun
yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasının kanıtlanamadığına ilişkin bir
karar için bkz. Tevfik Tunç, B.
No: 2014/11204, 8/12/2016, §§ 52, 53; Hüseyin
Çiftçi, B. No: 2014/3439, 28/9/2016, §§ 43-53; haberleşmenin
gizliliğinin ihlal edildiği ve ayrımcılık iddialarının kanıtlanamadığına
ilişkin bir karar için bkz. Sadullah Remzi
Karagöz, B. No: 2014/8870, 8/6/2016, §§ 39-47; yasak sorgu
yöntemlerine başvurulduğu iddiasının kanıtlanamadığına ilişkin bir karar için
bkz. Feyzullah Erarslan, B. No:
2014/7226, 4/11/2014, §§ 36-39; özel hayatın gizliliği ve konut dokunulmazlığı
haklarının ihlal edildiği iddialarının kanıtlanamadığına ilişkin kararlar için
bkz. Nevzat Albayrak ve diğerleri,
B. No: 2013/9822, 22/6/2015, §§ 43-51; Zeki
Rüzgar, B. No: 2013/6084, 6/4/2016, §§ 29-33; kötü muamele yasağının
ihlal edildiği iddiasının kanıtlanamadığına ilişkin bir karar için bkz. N.A., B. No: 2013/5076, 6/4/2016, §§
16-23; yargılamada kullanılan delillerin yargılamanın adilliğini etkilediği
iddiasının kanıtlanamadığına ilişkin bir karar için bkz. Hamdullah Demirtaş, B. No: 2013/3552,
15/12/2015, §§ 27-30; adil yargılanma ve etkili başvuru yolu hakkının ihlal
edildiği iddiasının kanıtlanamadığına ilişkin bir karar için bkz. Murat Karayel (2), B. No: 2013/2125,
16/9/2015, §§ 23-28 ).
2. İlkelerin Olaya
Uygulanması
19. Başvuru konusu olayda, izinsiz afiş astığı gerekçesiyle
başvurucuya 2.750 TL idari para cezası verilmiştir. İlk derece mahkemesi,
başvurucunun, Tunceli Valiliği tarafından belirlenen toplantı, gösteri ve
yürüyüş güzergah planında belirtilen afiş asılacak
yerlerin dışında kalan yerlere hukuka aykırı bir şeklide afiş astığının tespit
edildiğini belirtmiş veidari para cezası verilmesini
hukuka uygun bulmuştur.
20. Başvurucu, başvuru formunda izinsiz afiş asmasından dolayı
idari para cezası verilmesi nedeniyle ifade özgürlüğü ile toplanma ve
örgütlenme hakkının ihlal edildiğini belirtmektedir. Başka bir ifadeyle,
başvurucu yalnızca ve soyut olarak idari para cezası verilmesinin söz konusu haklarını
ihlal ettiğini ileri sürmüştür.
21. Başvuru konusu idari yaptırım kararının gerekçesi 5326
sayılı Kanun'un 42. maddesine dayanmaktadır. Anılan Kanun maddesinde kamuya ait
alanlarda afiş asılmasını yetkili makamın, özel alanlarda ise malikinin iznine
bağlı kılmış ve izin koşulu yerine getirilmeden afiş asılmasını idari para
cezası yaptırımına tabi tutmuştur. Anılan Kanun'un gerekçesinden, kamuya ait
alanlarda afiş asmanın yetkili makamın iznine tabi kılınmasının görüntü
kirliliğinin engellenmesi amacına dayandırıldığı anlaşılmaktadır. Bu konuda
kanun koyucunun takdir yetkisi bulunmakta olup, kişilerden afiş asmadan önce
izin koşulunun yerine getirilmesinin beklenmesi makul kabul edilmelidir.
22. Bu kapsamda başvurucu, izinsiz afiş asmak suretiyle Kanun'un
açık hükmüne aykırı davranışı nedeniyle idari para cezası şeklinde yaptırım
uygulanmasının ifade özgürlüğü ile toplanma ve örgütlenme hakkının nasıl ihlal
ettiğini gösterebilmiş değildir. Başvurucu, ihlal iddiasına ilişkin delillerini
sunma ve bireysel başvuru kapsamındaki haklardan hangisinin hangi nedenle ihlal
edildiğine ilişkin açıklamalarda bulunma yönündeki yükümlülüğünü yerine
getirmemiş; dolayısıyla ileri sürdüğü iddiaları temellendirememiştir.
23. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik
koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça
dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar
verilmesi gerekir.
VI. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. İfade özgürlüğü ile toplanma ve örgütlenme hakkının ihlal
edildiği iddiasının açıkça dayanaktan yoksun
olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA
13/9/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.