I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru; haksız işgal tazminatı (ecrimisil) ödenmesi talebiyle açılan davada derece mahkemelerince delillerin hatalı değerlendirilerek tazminat bedelinin düşük belirlenmesi, yargılamanın makul bir sürede sonuçlanmaması ile hükmedilen tazminatın ödenmemesi nedenleriyle adil yargılanma hakkının ve söz konusu davanın kapsadığı dönem sonrasına ilişkin haksız işgal tazminatı talebinin karşılanmaması nedeniyle de mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 20/3/2015 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

7. Başvurucu, Malatya'nın Doğanşehir ilçesi Karşıyaka Mahallesi'nde bulunan 114 ada 121 ve 123 parsel sayılı taşınmazları M.H.den 2/10/2001 tarihinde satın almıştır.

8. Başvurucu, satın aldığı taşınmazlarda Tütün Mamülleri Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün (TEKEL) depolarının bulunması ve bu taşınmazların TEKEL tarafından kullanılması üzerine 25/9/2002 ile 25/9/2003 tarihleri arasındaki kullanıma ilişkin olarak haksız işgal tazminatı (ecrimisil) davası açmıştır.

9. Doğanşehir Asliye Hukuk Mahkemesi 13/2/2014 tarihinde, daha önceden kesinleşen E.2001/250, K.2003/14 sayılı karar ile davalı kurumun uyuşmazlık konusu taşınmazlara yönelik müdahalesinin haksız olduğunun tespit edildiği ve bu karara rağmen taşınmazların ancak 3/2/2014 tarihinde başvurucuya tesliminin mümkün olduğu gerekçesiyle bilirkişi tarafından belirlenen 155.216,25 TL ecrimisil tazminatının 25/9/2002 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile başvurucuya ödenmesine karar vermiştir.

10. Taraflarca temyiz edilen hüküm, Yargıtay denetiminden geçerek 20/1/2015 tarihinde kesinleşmiştir.

11. Nihai karar 13/3/2015 tarihinde tebliğ edilmiş ve başvurucu da 20/3/2015 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

12. Mahkemenin 17/4/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Mülkiyet Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

13. Başvurucu; satın aldığı taşınmazlarına TEKEL tarafından el atıldığı için bu taşınmazları on iki yıldır kullanamadığını, bu nedenle kâr kaybına, maddi ve manevi zarara uğradığını belirterek mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

1. 25/9/2002 Tarihine Kadar Olan İddialar

14. Başvurucunun 11/10/2013 tarihinde, aynı konuya ilişkin olarak ileri sürdüğü ihlal iddiaları ile ilgili olarak Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunduğu ve İkinci Bölümün 24/3/2016 tarihli ve 2013/7542 başvuru numaralı kararıyla da başvurunun kabul edilemez olduğuna karar verildiği anlaşılmakla başvurunun bu kısmının mükerrer nitelikte olduğu açıktır.

15. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının mükerrer başvuru niteliğinde olması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.

2. 25/9/2003 ile 24/9/2008 Arasındaki Döneme İlişkin İddialar

16. Başvurucunun 30/1/2018 tarihinde, aynı konuya ilişkin olarak ileri sürdüğü ihlal iddiaları ile ilgili olarak Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunduğu ve Komisyonun 4/6/2018 tarihli ve 2018/2633 başvuru numaralı kararıyla başvurunun kabul edilemez olduğuna karar verildiği anlaşılmakla başvurunun bu kısmının mükerrer nitelikte olduğu açıktır.

17. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının mükerrer başvuru niteliğinde olması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.

3. 24/9/2008 Tarihinden Taşınmazların Teslimine Kadar Olan İddialar

18. Bireysel başvuru yolunun ikincil niteliği gereği Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunabilmek için öncelikle olağan kanun yollarının tüketilmesi zorunludur. Başvurucunun bireysel başvuru konusu şikâyetini öncelikle ve süresinde yetkili idari ve yargısal mercilere usulüne uygun olarak iletmesi, bu konuda sahip olduğu bilgi ve delilleri zamanında bu makamlara sunması, bu süreçte dava ve başvurusunu takip etmek için gerekli özeni göstermiş olması gerekir(İsmail Buğra İşlek, B. No: 2013/1177, 26/3/2013, § 17)

19. Somut başvuruya konu olayda başvurucu, taşınmazları satın aldığı tarihten bu yana devam eden haksız el atma nedeniyle kendisine işgal tazminatı ödenmediğini ileri sürmektedir. Başvurucunun taşınmazları satın aldığı 2/10/2001 tarihinden 24/9/2008 tarihine kadar olan dönem için haksız işgal tazminatı istemiyle üç ayrı dava açtığı ve yargılama neticesinde başvurucu lehine bu dönemler yönünden haksız işgal tazminatı ödenmesine karar verildiği görülmektedir. Ancak başvurucu 24/9/2008 tarihinden sonraki döneme ilişkin olarak derece mahkemeleri nezdinde işgal tazminatı talebinde bulunduğuna dair bir bilgi veya belgeyi ibraz etmemiştir. Başvurucunun 2/10/2001 ile 24/9/2008 arası dönem için derece mahkemelerinde açtığı davalarda lehine haksız işgal tazminatına hükmedildiği gözönüne alındığında başvurucunun bireysel başvuruya konu ettiği söz konusu şikâyetini öncelikle ve süresinde yetkili idari ve adli mercilere usulüne uygun olarak iletmesi, bu konuda sahip olduğu bilgi ve kanıtlarını zamanında bu makamlara sunması gerekmektedir.

20. Bu nedenle başvurucunun haksız işgal tazminatının ödenmemesi gerekçesiyle mağdur edildiği şikâyetinin derece mahkemeleri önünde talep ettiği 2/10/2001 ile 24/9/2008 tarihleri arasına ilişkin haksız işgal tazminatı ödenmesine dair mahkeme kararının icra edilmemesi iddiası ile sınırlı olarak incelenmesi gerektiği ve 24/9/2008 tarihi sonrasına ilişkin dönem için ise başvuru yolları tüketilmeden bireysel başvuruda bulunulduğu değerlendirilmiştir.

21. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının başvuru yollarının usulüne uygun şekilde tüketilmeden başvuru yapıldığı anlaşıldığından diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

1. Kararların İcrası Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

22. Başvurucu 13/2/2014 tarihli kararla 155.216.25 TL'nin hüküm altına alınmasına rağmen ödenmediğini ileri sürmüştür.

23. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 45. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunulabilmesi için olağan kanun yollarının tüketilmesi zorunludur.

24. Başvurunun 9/1/2013 tarihli ve 6384 sayılı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanun'a eklenen "Anayasa Mahkemesinde bulunan bazı bireysel başvurular hakkında Komisyona müracaat" kenar başlıklı geçici 2. madde gereği hukuk sisteminde mevcut idari ve yargısal yollar tüketilmeksizin yapıldığı anlaşılmaktadır (Ferat Yüksel, B. No: 2014/13828, 12/9/2018).

25. Açıklanan gerekçelerle başvuruların bu kısmının diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

26. Başvurucu, yargılamanın on iki yılı aşan bir sürede tamamlanmaması nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

27. 6216 sayılı Kanun'un 45. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunulabilmesi için olağan kanun yollarının tüketilmesi zorunludur.

28. Başvurunun 6384 sayılı Kanun'a eklenen "Anayasa Mahkemesinde bulunan bazı bireysel başvurular hakkında Komisyona müracaat" kenar başlıklı geçici 2. madde gereği hukuk sisteminde mevcut idari ve yargısal yollar tüketilmeksizin yapıldığı anlaşılmaktadır (Ferat Yüksel).

29. Açıklanan gerekçelerle başvuruların bu kısmının diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

3. Yargılamanın Sonucunun Adil Olmadığına İlişkin İddia

30. Başvurucu, haksız işgal tazminatı ödenmesi istemiyle açtığı davada Doğanşehir Asliye Hukuk Mahkemesince 2007/207 Esas sayılı dava dosyasında verilen kararın emsal alındığını ancak emsal alınan dava dosyasında davacı tarafın kararı temyiz etmediği için davalının kazanılmış usule ilişkin hakkı gözetilerek daha az tazminata hükmedildiği dikkate alınmadan tazminat miktarının belirlendiğini ifade ederek yapılan yargılama sonucunda delillerin hatalı değerlendirilmesi nedeniyle tazminat bedelinin düşük belirlenerek adil olmayan bir karar verildiğini ileri sürmüştür.

31. Anayasa’nın 148. maddesinin dördüncü fıkrasında, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlara ilişkin şikâyetlerin bireysel başvuruda incelenemeyeceği belirtilmiştir. Bu kapsamda ilke olarak mahkemeler önünde dava konusu yapılmış maddi olay ve olguların kanıtlanması, delillerin değerlendirilmesi, hukuk kurallarının yorumlanması ve uygulanması ile uyuşmazlıkla ilgili varılan sonucun adil olup olmaması bireysel başvuru konusu olamaz. Ancak bireysel başvuru kapsamındaki hak ve özgürlüklere müdahale teşkil eden, bariz takdir hatası veya açık keyfîlik içeren tespit ve sonuçlar bu kapsamda değildir (Ahmet Sağlam, B. No: 2013/3351, 18/9/2013, § 42).

32. Somut olayda başvurucunun tazminatı bedelinin belirlenmesi yöntemine ilişkin bir şikâyeti bulunmamaktadır. Başvurucu esas itibarıyla derece mahkemelerinin kendisinin tarafı olmadığı söz konusu emsal yargılamada usule ilişkin kurallar nedeniyle düşük belirlenen tazminat bedeline göre davayı sonuçlandırarak mağdur edildiğini ifade etmiştir. Dava dosyası ve nihai hükme esas alınan bilirkişi raporu incelendiğinde yine başvurucunun taşınmazlarına ilişkin olarak daha önce kesinleşmiş haksız işgal tazminatı ödenmesine dair kararın dayanağı olan bilirkişi raporundaki verilere göre son dönem tazminat bedeli esas alınarak ve bu bedel enflasyon oranları ile güncellenmek suretiyle başvurucunun talep ettiği döneme ait tazminat bedelinin hesaplandığı anlaşılmıştır.

33. Başvurucu tarafından ileri sürülen ihlal iddialarının yukarıda belirtilen içtihat kapsamında kanun yolu şikâyeti niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.

34. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Hüküm altına alınan ve daha önceden bireysel başvuru konusu yapılmış olup kabul edilemezlikle sonuçlanan, 2/10/2001-25/9/2002 ve 25/9/2003-24/9/2008 tarihleri arasındaki döneme ilişkin iddiaların mükerrer başvuru olması nedeniyle REDDİNE,

2. Dava konusu edilmeyen, 24/9/2008 tarihi sonrası dönemdeki mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

3. Kararların icrası hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

4. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

5. Yargılamanın sonucunun adil olmadığına ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerine BIRAKILMASINA 17/4/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.