TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KARAR
HİLMİ ÇAKIROĞLU BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2015/8433)
Karar Tarihi: 13/9/2018
Başkan
:
Burhan ÜSTÜN
Üyeler
Serdar ÖZGÜLDÜR
Serruh KALELİ
Hicabi DURSUN
Kadir ÖZKAYA
Raportör
Melek KARALİ SAUNDERS
Başvurucu
Hilmi ÇAKIROĞLU
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, rahatsızlığı nedeniyle başvurduğu sağlık kuruluşunda gerekli tetkik, teşhis ve tedavisi yapılmaksızın taburcu edilen kişinin hayatını kaybetmesi üzerine sağlık görevlileri hakkında idare tarafından yürütülen hazırlık soruşturmasının uzun sürmesi nedeniyle adil yargılanma hakkı ile etkili başvuru hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 7/5/2015 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
7. Başvurucunun halası R.Ş. 22/8/2004 günüsabah saatlerinde rahatsızlanmış ve Samsun SSK Hastanesine kaldırılmıştır. Burada yapılan ilk müdahaleden sonra R.Ş. ambulansla Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi Acil Servisine gönderilmiştir.
8. Saat 09.00-16.00 arasında burada kaldıktan sonra başvurucunun yakını evine gönderilmiştir.
9. Evinde tekrar fenalaşan R.Ş. Samsun Devlet Hastanesine kaldırılmış; oradan da tekrar SSK Hastanesine götürülmüş ve aynı gün saat 20:00 civarında serebrovasküler hastalık nedeniyle vefat etmiştir.
10. Başvurucu, halasının vefatı üzerine Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hastanesi Acil Servisinde çalışan doktorların cezalandırılmaları istemiyle 10/9/2004 tarihinde Çarşamba Cumhuriyet Başsavcılığına şikâyette bulunmuştur. Çarşamba Cumhuriyet Başsavcılığı yetkisizlik kararı vererek dosyayı Samsun Cumhuriyet Başsavcılığına göndermiş, Samsun Cumhuriyet Başsavcılığı da görevsizlik kararı ile dosyayı Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörlüğüne (Üniversite) tevdi etmiştir.
11. Üniversitenin atadığı muhakkik tarafından yapılan inceleme sonucunda hazırlanan fezlekeye dayanarak Ceza Soruşturması Kurulu (Kurul) 2/2/2006 tarihinde şüpheliler hakkında men-i muhakeme kararı vermiştir.
12. Kurulun ilgililer hakkında men-i muhakeme kararı verdiği, Üniversite tarafından başvurucuya bildirilmiştir. Başvurucunun karara karşı yaptığı itirazı inceleyenDanıştay 1. Dairesi (Daire) 28/3/2006 tarihinde, şikâyet nedeniyle rektör tarafından görevlendirilen soruşturmacının sadece şüphelilerin ifadesini aldığı, hasta dosyasını ve ölüm nedenini yeterince araştırmadığı, devlet ve SSK hastaneleri nezdinde hiçbir araştırma yapmadığı, bu nedenle eksik incelemeye dayalı olarak düzenlenen fezlekeye göre verildiği gerekçesiyle men-i muhakeme kararına yapılan itirazın kabulüyle, tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için soruşturmadosyasının Üniversiteye iadesine karar vermiştir.
13. Aynı soruşturmacı tarafından düzenlenen ikinci fezlekede teklif edilen görüş doğrultusunda Kurul 10/1/2013 tarihinde, başvurucunun yakınınınölüm nedeninin serebrovasküler hastalık olarak not edildiği ancak bu durumun sağlam bir kişide bile aniden başlayıp ölümüne yol açabileceği, bu tür hastalarda medikal tedaviye cevap vermeyen baş ağrısı, fışkırır tarzda kusma, zaman zaman meydana gelen bilinç ve hafıza kaybı gibi bulguların görüleceği, bu bulguların kendi hastaneleri de dahil olmak üzere başvurucunun yakınının başvurduğu diğer hastanelerde tespit edilen bulgular arasında yer almadığı gerekçesiyle şüpheliler hakkında yine men-i muhakeme kararı vermiştir.
14. Bu karara yapılan itiraz üzerine Daire 3/4/2013 tarihinde, daha önceki kararları üzerine yapılan ikinci incelemede;
i. Yalnız Sağlık Bakanlığı Samsun Gazi Hastanesinden alınan ve R.Ş.nin serebrovasküler hastalık nedeniyle başvurduğuna ve aynı gün saat 18.35'te vefat ettiğine dair belgelerin temin edildiği,
ii. Saat 9.00 ile -evine gönderildiği belirtilen saat olan- 16.00 arasında hastalığının teşhis ve tedavisine ilişkin ne gibi işlemler yapıldığı,
iii. Ölüm nedeni olarak belirtilen serebrovasküler hastalık ile Acil Servise başvurusu arasında bağlantı bulunup bulunmadığı,
iv. Bu hastalığın gelişimi ve hastanın başvurusu üzerine gecikmeksizin alınacak önlem ya da uygulanması gerekli tedavinin bulunup bulunmadığı,
v. Hasta için tıbben zorunlu müdahalelerin zamanında yapılıp yapılmadığı konularında şüphelilerin görev yaptığı üniversite dışındaki üniversitelerden belirlenecek, konusunda uzman en az üç kişiden oluşan bir bilirkişi kurulundan rapor alınması gerektiği gerekçesiyle eksik incelemeye dayalı olarak verilen karara karşı yapılan itirazın kabulüne karar vermiştir. Kararda ayrıca önceki bozma gereklerini makul sürede yerine getirmeyerek soruşturmanın sürüncemede kalmasına neden olan soruşturmacı hakkında Samsun Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması hususuna da yer verilmiştir.
15. Başvuru formunda şüpheli Ondokuz Mayıs Üniversitesi sağlık görevlileri hakkında ne gibi bir işlem yapıldığı ileilgili olarak herhangi bir açıklamaya yer verilmemiştir.
16. Öte yandan Danıştay 1. Dairesinin 3/4/2013 tarihli kararı uyarınca yapılan suç duyurusu üzerine şüpheli sağlık görevlileri hakkında yürütülen soruşturmanın sürüncemede kalmasına yol açtığı şüphesiyle Muhakkik K.C. hakkında görevi kötüye kullanma suçu nedeniyle açılan ve başvurucunun da katılan sıfatıyla yer aldığı davada Samsun 11. Asliye Ceza Mahkemesi, sanığın fiilinin sabit görüldüğü gerekçesiyle cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar vermiştir. 7/4/2015 tarihinde başvurucuya tebliğ edilen karar, itiraz edilmeksizin kesinleşmiştir.
17. Başvurucu, kendisine tebliğ edilen bu karar üzerine 7/5/2015 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
18. Mahkemenin 13/9/2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
19. Başvurucu, halasının ölümü ile ilgili olarak Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisinde görevli doktorlar hakkında -dikkatsizlik ve tedbirsizlikle ölüme sebebiyet verdiklerinden bahisle- Çarşamba Cumhuriyet Başsavcılığına yaptığı şikâyetle ilgili işlemlerden bilgi almak amacıyla yaptığı başvurularının ilgili Başsavcılıkça soruşturmanın gizliliği gerekçe gösterilerek reddolunduğunu, bunun üzerine Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu, Yükseköğretim Kurumu, Türkiye Büyük Millet Meclisi gibi kurumlara başvurduğunu, yargılamanın makul olmayan bir sürede yapıldığını, on bir yıllık sürede sadece Danıştayın kararı üzerine ilerleme kaydedildiğini belirterek adil yargılanma hakkı ile etkili başvuru hakkının ihlal edildiğini ileri sürmektedir.
B. Değerlendirme
20. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin (3) numaralı, 48. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 59. maddesinin ilgili fıkraları uyarınca başvurucunun başvuru konusu olaylara ilişkin iddialarını açıklama, dayanılan Anayasa hükmünün ihlal edildiğine dair hukuki iddialarını kanıtlama, bireysel başvuru kapsamındaki haklardan hangisinin, hangi nedenle ihlal edildiğini ve buna ilişkin gerekçeler ile delilleri sunma yükümlülüğü bulunmaktadır (S.S.A., B. No: 2013/2355, 7/11/2013, § 38; Veli Özdemir, B. No: 2013/276, 9/1/2014, §§ 19, 20).
21. Belirtilen koşullar yerine getirilmediği takdirde başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesince kabul edilemez olduğuna karar verilebilir (British American Tobacco Tütün Mamülleri San. ve Tic. A.Ş., B. No: 2014/13386, 20/7/2017, § 36).
22. Somut olayda başvurucu, Danıştay 1. Dairesinin Üniversite tarafından atanan muhakkik hakkında suç duyurusunda bulunulması yönündeki kararı üzerine başlatılan ceza yargılaması süreci sonunda Samsun 11. Asliye Ceza Mahkemesinin 12/3/2015 tarihli kararının kendisine tebliğ edilmesi üzerine bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvurucunun yukarıda yer verilen iddiaları dikkate alındığında başvurucunun şikâyetinin Acil Servise başvuran yakınının rahatsızlığı ile ilgili gerekli tetkik, teşhis ve tedaviyi yapmayarak ölümüne yol açtıklarını ileri sürdüğü Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisinde görevli doktorlar hakkında 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 53. maddesi uyarınca başlatılan hazırlık soruşturması sürecine dair şikâyetler olduğu anlaşılmaktadır. Ancak başvurucu, bu sürecin hangi aşamada olduğu ile ilgili olarak herhangi bir açıklama yapmamakta; şikâyetlerini somut olarak bu süreçle bağlantılandırmamakta ve genel olarak on bir yıl süren bir yargılamadan bahsetmektedir.
23. Muhakkik K.C. ile ilgili Samsun 11. Asliye Ceza Mahkemesi önündeki ceza yargılaması sürecinin 14/5/2014 ile 7/4/2015 tarihleri arasındaki süreye yayıldığı ve başvurucunun bu sürece katılan sıfatıyla taraf olduğu dikkate alındığında yukarıda yer verilen iddiaların bu sürece dair ileri sürülmüş iddialar olduğu söylenemeyecektir.
24. Öte yandan Acil Serviste görevli doktorlar hakkında Danıştay 1. Dairesinin soruşturmadaki eksikliklere işaret ederek dosyasının Rektörlüğe geri gönderilmesi yönündeki kararı üzerine yapılan işlemler hakkında bireysel başvuru formunda herhangi bir açıklamada bulunulmadığı gibi yukarıdaki şikâyetlerin bu süreçle ne şekilde ilintili olduğu konusunda da yeterli bir açıklamaya yer verilmediği anlaşılmaktadır. Bu itibarla başvurucunun Anayasa'nın 36. ve 40. maddeleri kapsamında dile getirdiği iddialarını temellendiremediği sonucuna ulaşılmıştır.
25. Açıklanan gerekçelerle temellendirilmemiş şikâyet kapsamındaki başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 13/9/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.