TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
HİLMİ ÇAKIROĞLU BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2015/8433)
|
|
Karar Tarihi: 13/9/2018
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Burhan ÜSTÜN
|
Üyeler
|
:
|
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
|
|
Serruh KALELİ
|
|
|
Hicabi DURSUN
|
|
|
Kadir ÖZKAYA
|
Raportör
|
:
|
Melek KARALİ
SAUNDERS
|
Başvurucu
|
:
|
Hilmi
ÇAKIROĞLU
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, rahatsızlığı nedeniyle başvurduğu sağlık kuruluşunda
gerekli tetkik, teşhis ve tedavisi yapılmaksızın taburcu edilen kişinin
hayatını kaybetmesi üzerine sağlık görevlileri hakkında idare tarafından
yürütülen hazırlık soruşturmasının uzun sürmesi nedeniyle adil yargılanma hakkı
ile etkili başvuru hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 7/5/2015 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm
tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
7. Başvurucunun halası R.Ş. 22/8/2004 günüsabah
saatlerinde rahatsızlanmış ve Samsun SSK Hastanesine kaldırılmıştır. Burada
yapılan ilk müdahaleden sonra R.Ş. ambulansla Ondokuz
Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi Acil Servisine
gönderilmiştir.
8. Saat 09.00-16.00 arasında burada kaldıktan sonra başvurucunun
yakını evine gönderilmiştir.
9. Evinde tekrar fenalaşan R.Ş. Samsun Devlet Hastanesine
kaldırılmış; oradan da tekrar SSK Hastanesine götürülmüş ve aynı gün saat 20:00
civarında serebrovasküler
hastalık nedeniyle vefat etmiştir.
10. Başvurucu, halasının vefatı üzerine Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hastanesi Acil Servisinde
çalışan doktorların cezalandırılmaları istemiyle 10/9/2004 tarihinde Çarşamba
Cumhuriyet Başsavcılığına şikâyette bulunmuştur. Çarşamba Cumhuriyet
Başsavcılığı yetkisizlik kararı vererek dosyayı Samsun Cumhuriyet
Başsavcılığına göndermiş, Samsun Cumhuriyet Başsavcılığı da görevsizlik kararı
ile dosyayı Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Rektörlüğüne (Üniversite) tevdi etmiştir.
11. Üniversitenin atadığı muhakkik tarafından yapılan inceleme
sonucunda hazırlanan fezlekeye dayanarak Ceza Soruşturması Kurulu (Kurul)
2/2/2006 tarihinde şüpheliler hakkında men-i muhakeme kararı vermiştir.
12. Kurulun ilgililer hakkında men-i muhakeme kararı verdiği,
Üniversite tarafından başvurucuya bildirilmiştir. Başvurucunun karara karşı
yaptığı itirazı inceleyenDanıştay 1. Dairesi (Daire)
28/3/2006 tarihinde, şikâyet nedeniyle rektör tarafından görevlendirilen
soruşturmacının sadece şüphelilerin ifadesini aldığı, hasta dosyasını ve ölüm
nedenini yeterince araştırmadığı, devlet ve SSK hastaneleri nezdinde hiçbir
araştırma yapmadığı, bu nedenle eksik incelemeye dayalı olarak düzenlenen
fezlekeye göre verildiği gerekçesiyle men-i muhakeme kararına yapılan itirazın
kabulüyle, tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için soruşturmadosyasının
Üniversiteye iadesine karar vermiştir.
13. Aynı soruşturmacı tarafından düzenlenen ikinci fezlekede
teklif edilen görüş doğrultusunda Kurul 10/1/2013 tarihinde, başvurucunun yakınınınölüm nedeninin serebrovasküler
hastalık olarak not edildiği ancak bu durumun sağlam bir kişide bile aniden
başlayıp ölümüne yol açabileceği, bu tür hastalarda medikal tedaviye cevap
vermeyen baş ağrısı, fışkırır tarzda kusma, zaman zaman meydana gelen bilinç ve
hafıza kaybı gibi bulguların görüleceği, bu bulguların kendi hastaneleri de
dahil olmak üzere başvurucunun yakınının başvurduğu diğer hastanelerde tespit
edilen bulgular arasında yer almadığı gerekçesiyle şüpheliler hakkında yine
men-i muhakeme kararı vermiştir.
14. Bu karara yapılan itiraz üzerine Daire 3/4/2013 tarihinde,
daha önceki kararları üzerine yapılan ikinci incelemede;
i. Yalnız Sağlık Bakanlığı Samsun Gazi Hastanesinden alınan ve R.Ş.nin serebrovasküler
hastalık nedeniyle başvurduğuna ve aynı gün saat 18.35'te vefat ettiğine dair
belgelerin temin edildiği,
ii. Saat 9.00 ile -evine gönderildiği belirtilen saat olan-
16.00 arasında hastalığının teşhis ve tedavisine ilişkin ne gibi işlemler
yapıldığı,
iii. Ölüm nedeni olarak belirtilen serebrovasküler hastalık ile Acil
Servise başvurusu arasında bağlantı bulunup bulunmadığı,
iv. Bu hastalığın gelişimi ve hastanın başvurusu üzerine
gecikmeksizin alınacak önlem ya da uygulanması gerekli tedavinin bulunup
bulunmadığı,
v. Hasta için tıbben zorunlu müdahalelerin zamanında yapılıp
yapılmadığı konularında şüphelilerin görev yaptığı üniversite dışındaki
üniversitelerden belirlenecek, konusunda uzman en az üç kişiden oluşan bir
bilirkişi kurulundan rapor alınması gerektiği gerekçesiyle eksik incelemeye
dayalı olarak verilen karara karşı yapılan itirazın kabulüne karar vermiştir.
Kararda ayrıca önceki bozma gereklerini makul sürede yerine getirmeyerek
soruşturmanın sürüncemede kalmasına neden olan soruşturmacı hakkında Samsun
Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması hususuna da yer
verilmiştir.
15. Başvuru formunda şüpheli Ondokuz
Mayıs Üniversitesi sağlık görevlileri hakkında ne gibi bir işlem yapıldığı ileilgili olarak herhangi bir açıklamaya yer verilmemiştir.
16. Öte yandan Danıştay 1. Dairesinin 3/4/2013 tarihli kararı
uyarınca yapılan suç duyurusu üzerine şüpheli sağlık görevlileri hakkında
yürütülen soruşturmanın sürüncemede kalmasına yol açtığı şüphesiyle Muhakkik
K.C. hakkında görevi kötüye kullanma suçu nedeniyle açılan ve başvurucunun da
katılan sıfatıyla yer aldığı davada Samsun 11. Asliye Ceza Mahkemesi, sanığın fiilinin
sabit görüldüğü gerekçesiyle cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının geri
bırakılmasına karar vermiştir. 7/4/2015 tarihinde başvurucuya tebliğ edilen
karar, itiraz edilmeksizin kesinleşmiştir.
17. Başvurucu, kendisine tebliğ edilen bu karar üzerine 7/5/2015
tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
18. Mahkemenin 13/9/2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
19. Başvurucu, halasının ölümü ile ilgili olarak Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisinde
görevli doktorlar hakkında -dikkatsizlik ve tedbirsizlikle ölüme sebebiyet
verdiklerinden bahisle- Çarşamba Cumhuriyet Başsavcılığına yaptığı şikâyetle
ilgili işlemlerden bilgi almak amacıyla yaptığı başvurularının ilgili
Başsavcılıkça soruşturmanın gizliliği gerekçe gösterilerek reddolunduğunu,
bunun üzerine Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu, Yükseköğretim
Kurumu, Türkiye Büyük Millet Meclisi gibi kurumlara başvurduğunu, yargılamanın
makul olmayan bir sürede yapıldığını, on bir yıllık sürede sadece Danıştayın kararı üzerine ilerleme kaydedildiğini
belirterek adil yargılanma hakkı ile etkili başvuru hakkının ihlal edildiğini
ileri sürmektedir.
B. Değerlendirme
20. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin (3) numaralı,
48. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 59. maddesinin ilgili fıkraları uyarınca
başvurucunun başvuru konusu olaylara ilişkin iddialarını açıklama, dayanılan
Anayasa hükmünün ihlal edildiğine dair hukuki iddialarını kanıtlama, bireysel
başvuru kapsamındaki haklardan hangisinin, hangi nedenle ihlal edildiğini ve
buna ilişkin gerekçeler ile delilleri sunma yükümlülüğü bulunmaktadır (S.S.A., B. No: 2013/2355, 7/11/2013, § 38;
Veli Özdemir, B. No: 2013/276,
9/1/2014, §§ 19, 20).
21. Belirtilen koşullar yerine getirilmediği takdirde başvurunun
açıkça dayanaktan yoksun olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesince kabul
edilemez olduğuna karar verilebilir (British
American Tobacco Tütün Mamülleri San. ve Tic. A.Ş., B. No: 2014/13386,
20/7/2017, § 36).
22. Somut olayda başvurucu, Danıştay 1. Dairesinin Üniversite tarafından
atanan muhakkik hakkında suç duyurusunda bulunulması yönündeki kararı üzerine
başlatılan ceza yargılaması süreci sonunda Samsun 11. Asliye Ceza Mahkemesinin
12/3/2015 tarihli kararının kendisine tebliğ edilmesi üzerine bireysel
başvuruda bulunmuştur. Başvurucunun yukarıda yer verilen iddiaları dikkate
alındığında başvurucunun şikâyetinin Acil Servise başvuran yakınının
rahatsızlığı ile ilgili gerekli tetkik, teşhis ve tedaviyi yapmayarak ölümüne
yol açtıklarını ileri sürdüğü Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Tıp Fakültesi Acil Servisinde görevli doktorlar hakkında 4/11/1981 tarihli ve
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 53. maddesi uyarınca başlatılan hazırlık
soruşturması sürecine dair şikâyetler olduğu anlaşılmaktadır. Ancak başvurucu,
bu sürecin hangi aşamada olduğu ile ilgili olarak herhangi bir açıklama
yapmamakta; şikâyetlerini somut olarak bu süreçle bağlantılandırmamakta
ve genel olarak on bir yıl süren bir yargılamadan bahsetmektedir.
23. Muhakkik K.C. ile ilgili Samsun 11. Asliye Ceza Mahkemesi
önündeki ceza yargılaması sürecinin 14/5/2014 ile 7/4/2015 tarihleri arasındaki
süreye yayıldığı ve başvurucunun bu sürece katılan sıfatıyla taraf olduğu
dikkate alındığında yukarıda yer verilen iddiaların bu sürece dair ileri
sürülmüş iddialar olduğu söylenemeyecektir.
24. Öte yandan Acil Serviste görevli doktorlar hakkında Danıştay
1. Dairesinin soruşturmadaki eksikliklere işaret ederek dosyasının Rektörlüğe
geri gönderilmesi yönündeki kararı üzerine yapılan işlemler hakkında bireysel
başvuru formunda herhangi bir açıklamada bulunulmadığı gibi yukarıdaki
şikâyetlerin bu süreçle ne şekilde ilintili olduğu konusunda da yeterli bir
açıklamaya yer verilmediği anlaşılmaktadır. Bu itibarla başvurucunun
Anayasa'nın 36. ve 40. maddeleri kapsamında dile getirdiği iddialarını
temellendiremediği sonucuna ulaşılmıştır.
25. Açıklanan gerekçelerle temellendirilmemiş şikâyet
kapsamındaki başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden
incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun
olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun açıkça
dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA
13/9/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.