İKİNCİ BÖLÜM

KARAR

I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, sosyal güvenlik aylığı ödemesinin iptal edilmesinden sonra geriye dönük olarak borçlandırılma nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 29/12/2016 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık görüş bildirmemiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

A. Uyuşmazlığın Arka Planı

8. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) iştirakçisi olan başvurucunun talebi üzerine Kurum, yaşlılık aylığı tahsisi için gerekli olan asgari 3.600 günlük hizmet süresini doldurduğundan 1/9/1997 tarihinde başvurucuya aylık bağlamıştır.

9. SGK 1/12/2014 tarihli kararla, sigortalılara ait hizmet sürelerinin sayısal ortama aktarılması sırasında aynı ad ve soyada sahip başka bir sigortalıya ait 120 günlük hizmetin yanlışlıkla başvurucuya aktarıldığı ve belirtilen bu hizmet süresi çıkarıldıktan sonra kalan hizmet süresinin 3.600 günün altında olduğu gerekçesiyle aylık ödemesini durdurmuştur.

10. SGK yaşlılık aylığı ödemesinin durdurulmasından sonra 1/12/2014 tarihinden geriye doğru beş yıllık süre içinde ödemiş olduğu 52.369,22 TL yaşlılık aylığı ve 29.091,30 TL sağlık giderini borç olarak kaydetmiştir.

11. SGK borç olarak çıkardığı toplam 81.442,52 TL alacağı ödemesi için 9/12/2015 tarihinde başvurucu hakkında icra takibi başlatmıştır. Söz konusu icra takibi kapsamında çıkarılan ödeme emrinde 81.442,52 TL asıl alacağa icra takip tarihinden itibaren yasal faiz ödenmesi talep edilmiştir.

B. Menfi Tespit Davası Süreci

12. Başvurucu, toplam 81.442,52 TL alacağın borç olarak kaydedilmesi üzerine 14/1/2015 tarihinde borçlu olmadığının tespiti talebiyle dava açmıştır. Başvurucu dava dilekçesinde 3.600 günlük hizmet süresini tamamlaması üzerine Kuruma başvurarak yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunduğunu, Kurumun kendi belgeleri üzerinde inceleme yaparak talebi kabul ettiğini bildirmiştir. Başvurucu; yaşlılık aylığı bağlanmasında kendisinin bir hatasının bulunmadığını, SGK'nın hatalı işlem yapmayıp başvuru anında kendisine eksik günlerinin bulunduğu yönünde bir bildirimde bulunması hâlinde eksik günlere ilişkin hizmet borçlanmasını o tarihte yapabileceğini ileri sürmüştür.

13. Amasya İş Mahkemesi 14/10/2015 tarihinde davanın reddine karar vermiştir. Mahkeme gerekçeli kararında SGK'nın hatalı işlemleri nedeniyle yapılan ödemelerin bu işlemin tespit tarihinden itibaren geriye doğru beş yıllık süre içinde iadesinin istenebileceğine işaret etmiştir.

14. Hüküm başvurucu tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 17/11/2016 tarihinde ilk derece mahkemesi kararını onamıştır.

15. Nihai karar 6/12/2016 tarihinde tebliğ edilmiş, başvurucu 29/12/2016 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

16. Mahkemenin 9/5/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

17. Başvurucu 3.600 günlük hizmet süresini doldurmasından sonra yaşlılık aylığı tahsisi için talepte bulunduğunu, SGK'nın bu talebi kabul ederek 1/9/1997 tarihinden itibaren aylık bağladığını bildirmiştir. Anılan tarihten itibaren kendisine aylık bağlanmışken 1/2/2014 tarihinde, başka bir sigortalının 120 günlük hizmetinin kendi dosyasına yanlışlıkla işlendiği ve bu süre düşüldükten sonra kalan hizmet süresinin aylık tahsisi için gerekli olan 3.600 günü karşılamadığı gerekçesiyle aylığının kesildiğini, geriye dönük olarak yapılan ödemelerin borç olarak kaydedildiğini belirtmiştir. Başvurucu, SGK'nın yapmış olduğu hatalı işlemin sonuçlarının kendisine yüklenemeyeceğini zira zamanında bu hatanın kendisine bildirilmesi hâlinde eksik kalan günleri tamamlamasının mümkün olduğunu, yanlış bir işleme dayalı olsa da sosyal güvenlik kapsamında tanınan bir hakkın geri alınamayacağını ve hatalı işlemden kaynaklanan riskin bu işlemi yapan devlete ait olduğunu belirterek yapılan ödemelerin iadesi yönündeki kararın Anayasa'nın 2. ve 35. maddelerinde güvence altına alınan hukuk devleti ilkesi ile mülkiyet hakkını ihlal ettiğini ileri sürmüştür.

18. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (ç) bendine göre başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir sebebin olmadığı kanaatine varılması hâlinde başvurunun düşmesine karar verilebilir. Bununla birlikte İçtüzük'ün 80. maddesinin (2) numaralı fıkrası gereği Anayasa'nın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde başvurunun incelenmesine devam edilebileceği öngörülmüştür.

19. Başvuru tarihinden sonra ölen başvurucuların mirasçılarının makul bir süre içinde başvuruyu devam ettirme yönünde iradelerini Anayasa Mahkemesine bildirmemeleri hâlinde anılan İçtüzük hükümleri uyarınca başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir sebebin olmadığı kanaatine varılabilir (İskender Kaya ve diğerleri, B. No: 2014/7674, 23/3/2017, §§ 18-21). Somut olayda başvurucu, başvuru tarihinden sonra 4/9/2017 tarihinde vefat etmiş ancak mirasçıları makul bir süre içinde başvuruya devam etme yönünde iradelerini bildirmemişlerdir. Anılan başvurucu yönünden başvurunun incelenmesine devam etmeyi gerekli kılan ve İçtüzük'ün 80. maddesinin (2) numaralı fıkrasında öngörülen nedenlerden biri de bulunmamaktadır.

20. Açıklanan gerekçelerle başvurunun düşmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun DÜŞMESİNE,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 9/5/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.