I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, kamulaştırmasız el atma davasının reddedilmesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 23/5/2017 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık görüş bildirmemiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

8. Tekirdağ'ın Saray ilçesine bağlı Küçükyoncalı Mahallesi'nde bulunan 717 parsel sayılı taşınmazın 1/2 hissesi başvurucu adına kayıtlıdır.

9. Başvurucu tarafından Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) aleyhine 9/2/2015 tarihinde Saray Asliye Hukuk Mahkemesinde (Mahkeme) anılan taşınmazın üzerine enerji nakil hattı direği dikmek ve üzerinden enerji nakil hattı geçirmek suretiyle taşınmazına el atıldığı gerekçesiyle kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası açılmıştır.

10. Başvurucu, açtığı davanın belirsiz alacak davası olduğunu belirterek 100 TL tazminat talebinde bulunmuştur. Başvurucu 7/10/2016 tarihli dilekçesiyle tazminat miktarını yükselterek 1.310,41 TL ödenmesini talep etmiştir.

11. Mahkemece 22/2/2017 tarihinde davanın kesin olarak reddine karar verilmiştir. Kararın gerekçesinde, Büyükyoncalı-Küçükyoncalı enerji nakil hattının proje aşamasında kalması nedeniyle zemine tesis edilmediği ve başvuru konusu taşınmazdan Küçükyoncalı şehir şebekesi kapsamındaki alçak gerilim hattının geçtiği belirtilmiştir. Öte yandan mevcut enerji nakil hattının, anılan taşınmazın tapu kütüğünde beyanlar hanesinde TEDAŞ adına şerhli hat olmadığı açıklanmıştır.

12. Nihai karar 2/5/2017 tarihinde tebliğ edilmiştir.

13. Başvurucu 23/5/2017 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

14. Mahkemenin 15/9/2020 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

15. Başvurucu; elektrik direği dikilip, enerji nakil hattı geçirilerek taşınmazına kamulaştırmasız el atılmasına rağmen açtığı tazminat davasının reddedilmesi nedeniyle hak arama hürriyeti ile mülkiyet ve adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

B. Değerlendirme

16. Anayasa Mahkemesi, olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvurucunun şikâyetlerinin özünün kamulaştırmasız el atma tazminatına ilişkin olması nedeniyle başvurunun mülkiyet hakkı kapsamında incelenmesi gerektiği değerlendirilmiştir.

17. Başvurucunun ileri sürdüğü ihlal iddialarının niteliği nazara alınarak başvurunun kabul edilebilirlik kriterlerinden olan anayasal ve kişisel önemden yoksun olma kriteri yönünden incelenmesi gerekir.

18. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 48. maddesinin (2) numaralı fıkrasında anayasal açıdan önem taşımayan ve başvurucunun önemli bir zarara uğramadığı başvuruların esastan incelenmeksizin reddedilebileceği hüküm altına alınmıştır.

19. Anılan hükümle anayasal ve kişisel önemden yoksun başvuruların esastan incelenmemesine imkân tanıyan ek bir kabul edilebilirlik kriteri getirilmiştir. Dolayısıyla diğer tüm kabul edilebilirlik kriterlerini taşısa, hatta esas hakkında incelemeye geçildiğinde ihlal kararı verilebilecek özelikte olsa bile 6216 sayılı Kanun’da belirtilen nitelikteki bir başvuru kabul edilemez bulunabilecektir (K.V. [GK], B. No: 2014/2293, 1/12/2016, § 55).

20. Kanun’da anayasal ve kişisel önemden yoksun başvuruların kabul edilemez bulunabilmesi için iki koşul öngörülmüştür. Anayasal önem olarak adlandırılabilecek olan birinci koşul başvurunun Anayasa’nın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi açısından önem taşımaması, kişisel önem olarak adlandırılabilecek olan ikinci koşul ise başvurucunun önemli bir zarara uğramamasıdır (K.V. § 57).

21. Anayasa hükümlerinin yorumlanması açısından önem taşıma unsurunun başta Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru yoluyla daha önce yorumlamadığı meseleleri kapsadığında kuşku bulunmamaktadır. Bununla birlikte Anayasa Mahkemesi, bir meseleyle ilgili olarak daha önce Anayasa’nın ilgili hükümlerini yorumlamış olsa bile değişen durumları dikkate alarak yeniden yorumlama ihtiyacı duyabilir. Bu durumda da o meseleye ilişkin başvurunun anayasal öneminin bulunduğunu kabul etmek gerekir (K.V., § 63).

22. Anayasa hükümlerinin uygulanması açısından başvurunun önem taşıdığının söylenebilmesi için kamu makamları ve derece mahkemelerinin belli bir meseleye ilişkin uygulamalarının Anayasa Mahkemesi yorumlarından farklı olması ve bu farklılığın da önemli olması gerekir (K.V., § 64).

23. Kişisel önemin bulunmaması koşulu ise -başvurucunun içinde bulunduğu koşullar da dâhil olmak üzere- her olayın kendine özgü koşulları dikkate alınarak ve objektif verilerden hareket edilerek Anayasa Mahkemesi tarafından değerlendirilir (K.V., §§ 66, 67).

24. Anayasa Mahkemesi, önüne gelen iddialara ilişkin birçok başvuruda kamulaştırmasız el atma tazminatının kapsam ve içeriğini belirlemiştir. Bu kapsamda somut başvuruda dile getirilen şikâyetlere benzer şekildeki ihlal iddialarına ilişkin başvurularda (Celalettin Aşçıoğlu, B. No: 2013/1436, 6/3/2014; Cumali Karaşahin, B. No: 2014/2927, 1/2/2017; Mehmet Eray Celepgil ve diğerleri, B. No: 2014/612, 1/2/2017; Mustafa Asiler, B. No: 2013/3578, 25/2/2015; Şevket Karataş [GK], B. No: 2015/12554, 25/10/2018) ilgili Anayasa kurallarının yorumlandığı anlaşılmaktadır.

25. Buna göre Anayasa Mahkemesinin sıklıkla uygulanmış açık bir içtihadının bulunduğu mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin başvurunun genel bir soruna işaret etmediği gibi Anayasa'nın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi açısından da önem taşıdığının ortaya konulamadığı sonucuna varılmıştır.

26. Mahkemece reddedilen tazminat talebinin miktarı 1.310,41 TL'dir. Anılan miktarın başvurucunun mali durumuna ciddi anlamda zarar verdiği ve kendisi için ne denli önemli olduğu hususunda herhangi bir açıklamasının olmadığı da gözetildiğinde başvuru konusu miktarın başvurucu açısından önemli bir zarar olduğu kanaatine ulaşılamamıştır.

27. Sonuç olarak somut olayda başvurunun Anayasa'nın yorumlanması ve uygulanması açısından önem taşımadığı gibi başvurucunun da önemli bir zarara uğramadığı sonucuna varılmaktadır.

28. Açıklanan gerekçelerle anayasal ve kişisel önemden yoksun olduğu anlaşılan başvurunun diğer kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun anayasal ve kişisel önemden yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 15/9/2020 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.