TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
K.M. BAŞVURUSU (2)
|
(Başvuru Numarası: 2017/29838)
|
|
Karar Tarihi: 27/1/2021
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
GİZLİLİK TALEBİ KABUL
Başkan
|
:
|
Kadir ÖZKAYA
|
Üyeler
|
:
|
Engin YILDIRIM
|
|
|
Celal Mümtaz AKINCI
|
|
|
Rıdvan GÜLEÇ
|
|
|
Basri BAĞCI
|
Raportör
|
:
|
Hüseyin MECEK
|
Başvurucu
|
:
|
K.M.
|
Vekili
|
:
|
Av. Enes KAFADAR
|
I. BAŞVURUNUN
KONUSU
1. Başvuru, öldürülme veya kötü muameleye maruz kalma
riski bulunan ülkeye sınır dışı etme kararı verilmesi nedeniyle kötü muamele
yasağının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU
SÜRECİ
2. Başvuru 20/7/2017 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden
yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca 2017/20323 No.lu bireysel başvuru
dosyasıyla ilişkili olduğu gerekçesiyle başvurunun kabul edilebilirlik
incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul
edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
III. OLAY VE
OLGULAR
6. Başvuru formu ve ekleri, ilgili kurumlardan ve Ulusal
Yargı Ağı Bilişim Sistemi’nden (UYAP) elde edilen bilgi ve belgelere göre
olaylar özetle şöyledir:
A. Genel Olarak
7. Başvurucu, 1970 doğumlu olup Özbekistan vatandaşıdır.
8. Din alimi olduğunu söyleyen başvurucu, ülkesindeki
Kur'an ve din dersleri vermeye başladıktan sonra gördüğü baskılar nedeniyle
2006 yılında Birleşik Arap Emirlikleri’ne göçtüğünü, 2014 yılında ailesiyle
birlikte Birleşik Arap Emirliklerinden Türkiye’ye geldiğini ifade etmektedir.
9. Özbekistan İNTERPOL biriminin gönderdiği, terör
örgütleriyle ilişkili olduğu ihtimali bulunan 29 kişilik listede yer alan
başvurucu hakkında 24/1/2017 tarihinde genel güvenlik (G-87) nedeniyle
tahdit veri girişi yapılmıştır.
10. Başvurucunun 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 54. maddesinin (1) numaralı
fıkrasının (d) uyarınca “Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı
açısından tehdit oluşturanlar” kapsamında olduğu değerlendirilerek Denizli
Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğünün 30/3/2017 tarihli kararı ile hakkında
sınır dışı kararı verilmiştir.
B. Anayasa
Mahkemesine Yapılan 2017/20323 No.lu İlk Başvuru
11. Başvurucu 3/10/2016 tarihli ve 676 sayılı Olağanüstü
Hâl Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
(676 sayılı KHK) ile 6458 sayılı Kanun'da yapılan değişiklik sonrasında sınır
dışı etme işlemi yönünden etkili bir iç hukuk yolu bulunmadığını belirterek
14/4/2017 tarihinde doğrudan bireysel başvuruda bulunmuştur.
12. 6458 sayılı Kanun’un 53. maddesinin (3) numaralı
fıkrasında 676 sayılı KHK ile yapılan değişiklik sonrasında sınır dışı etme
kararlarına karşı dava açma süresi içinde veya yargılama sonuçlanıncaya kadar
yabancının sınır dışı edilmeyeceği hükmüne bazı istisnalar getirilmiştir.
13. Buna göre “terör veya çıkar amaçlı suç
örgütlerinin yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar”, “kamu düzeni, kamu
güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar” ile
“uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle
ilişkili olduğu değerlendirilenler” bakımından dava açma süresinde veya
yargılama sonuçlanmadan önce yapılan bireysel başvurular bakımından sınır dışı işleminin
yürütmesinin durdurulmasına yönelik tedbir talepleri hakkında değerlendirme
yapılması gereği ortaya çıkmıştır (Y.T. [TK], B. No: 2016/22418,
1/11/2016).
14. Anılan KHK değişikliği nedeniyle 19/4/2017 tarihinde
başvurucu hakkında verilen sınır dışı kararının uygulanmaması yönünde tedbir
kararı verilmiştir.
15. 2017/20323 No.lu bireysel başvuru dosyasıyla birlikte
toplam 243 başvuru dosyası, 7/12/2020 tarihinde 2016/43088 No.lu başvuru
dosyasıyla birleştirilmiştir.
16. A.A.K. ve diğerleri (B. No: 2016/43088,
3/12/2020) kararında tüm başvurucular yönünden kötü muamele yasağı ve bununla
bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine, kamu makamları
tarafından başvurucular hakkında yeniden bir değerlendirme yapılıncaya kadar
başvurucuların sınır dışı edilmemesine karar verilmiştir.
C. Anayasa
Mahkemesine Yapılan İkinci Başvuru
17. Başvurucu; sınır dışı kararının kendisine usulüne
uygun olarak tebliğ edilmediğini, başvuru yollarının 6458 sayılı Kanun’un 53.
maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre itiraz usul ve yöntemlerinin
gösterilmediğini, bu nedenle kararı tebellüğden imtina ettiğini, sınır dışı
edildiği takdirde işkence ve kötü muameleye maruz kalacağını öne sürerek
2/5/2017 tarihinde Denizli İdare Mahkemesinde iptal davası açmıştır.
18. Dava 26/5/2017 tarihinde süre aşımı nedeniyle
reddedilmiştir.
19. 20/6/2017 tarihinde tebliğ edilen karara karşı
başvurucu 20/7/2017 tarihinde bireysel başvuruda bulunulmuştur.
IV. İNCELEME VE
GEREKÇE
20. Mahkemenin 27/1/2021 tarihinde yapmış olduğu
toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Adli Yardım
Talebi Yönünden
21. Anayasa Mahkemesinin Mehmet Şerif Ay (B. No:
2012/1181, 17/9/2013) kararında belirtilen ilkeler dikkate alınarak geçimini
önemli ölçüde güçleştirmeksizin yargılama giderlerini ödeme gücünden yoksun
olduğu anlaşılan başvurucunun açıkça dayanaktan yoksun olmayan adli yardım
talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.
B. İhlal İddiaları Yönünden
22. Başvurucu; hakkında genel güvenlik (G-87) nedeniyle
konulan tahdit kaydının Özbekistan yetkililerinin asılsız ve mesnetsiz
ithamlarından ibaret istihbari paylaşımlara dayandığını, sınır dışı edilirse
ülkesinde resmî makamların açık hedefi hâline geleceğini, işkence ve kötü
muamele görme hatta ölüm riskinin bulunduğunu belirterek kötü muamele
yasağının, sınır dışı kararının kendisine itiraz usullerini bildirir şekilde
tebliğ edilmemesine kaşın davanın süre aşımı nedeniyle reddedilmesinden ötürü
kötü adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini öne sürmüştür.
23. "Olay ve Olgular" kısmında da
açıklandığı üzere başvurucunun aynı konuya ilişkin olarak Anayasa Mahkemesine
2017/20323 başvuru numarası ile kayda alınan bir başvuru yaptığı, bu başvurunun
Anayasa Mahkemesince karara bağlandığı ve her iki başvurunun talep ve konu itibarıyla
aynı nitelikte olduğu anlaşılmıştır (benzer yöndeki karar için bkz. Mehmet
Satıcıoğlu (2), B. No: 2014/11339, 14/11/2018).
24. Açıklanan gerekçelerle başvurunun mükerrer başvuru
niteliğinde olması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,
B. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli
tutulması talebinin KABULÜNE,
C. Başvurunun mükerrer başvuru olması nedeniyle
REDDİNE,
D. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri
Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi
mağduriyete neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun
yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA,
E. Kararın bir örneğinin bilgi için İçişleri Bakanlığı
Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne GÖNDERİLMESİNE 27/1/2021 tarihinde OYBİRLİĞİYLE
karar verildi.