TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
TURGUT TÜRKSOY BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2018/11726)
Karar Tarihi: 22/9/2022
Başkan
:
Kadir ÖZKAYA
Üyeler
Engin YILDIRIM
Rıdvan GÜLEÇ
Basri BAĞCI
Kenan YAŞAR
Raportör
Hasan HÜZMELİ
Başvurucu
Turgut TÜRKSOY
Vekili
Av. Fahriye Aytül KAPLAN AKBİN
I. BAŞVURUNUN ÖZETİ
1. Başvuru, olağanüstü hâl döneminde kamu makamının toplantı ve gösterilere ilişkin kararlarına uymayarak toplantılara katılan başvurucu hakkında emre aykırı hareket ettiği gerekçesiyle idari para cezası uygulanmasının toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını ihlal ettiği iddiasına ilişkindir.
2. Başvurucu, nihai hükümleri 15/3/2018 ve 17/3/2018 tarihlerinde öğrendikten sonra 16/4/2018 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvurular süresi içinde yapılmıştır. 2018/11738, 2018/13132 ve 2018/12246 numaralı başvuruların 2018/11726 numaralı başvuru ile birleştirilmesine Komisyonca karar verilmiştir Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
II. DEĞERLENDİRME
3. Anayasa Mahkemesi, olay ve olguları somut başvuru ile benzer nitelikte olan Adnan Vural ve diğerleri ([GK], B. No: 2017/36237, 10/3/2022) kararında uygulanacak anayasal ilkeleri belirlemiştir. Bu çerçevede, Ankara Valiliğinin toplantı ve gösteri yürüyüşünü yasaklamaya ilişkin kararlarında, terör tehdidinin ve güncel bir tehlikenin varlığının somut olgulara dayalı gösterilmediği, kamu düzeni yönünden daha az sınırlayıcı uygulamalarla giderilemeyecek bir tehlike olduğu gösterilmeden yasaklama süresinin toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının kullanımını imkânsız kılacak şekilde uzatıldığı, anılan hakka gerçekleştirilen müdahalelerin olağanüstü hâlin gerektirdiği ölçüde olduğunun ortaya konulamadığı, süresi belli olmayan kategorik yasaklama kararları verildiği gerekçeleriyle toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşmıştır. Öte yandan anılan kararda, Ankara Valiliğinin 30/8/2017tarihli kararının geçerli olacağı sürenin belirtilmemesinin ve yasaklama kararının kamuoyuna herhangi bir şekilde duyurulmamasının idari işlemin belirliliğini ve öngörülebilirliğini ortadan kaldırabileceği belirtilmiş ve bu durumun da anılan hakkı ihlal ettiği sonucuna varılmıştır. Somut başvuruda, anılan kararda açıklanan ilkelerden ve ulaşılan sonuçtan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Bu doğrultuda başvurucunun Anayasa'nın 34. maddesinde güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
4. Başvurucunun toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşıldığından diğer ihlal iddiaları yönünden inceleme yapılmasına gerek görülmemiştir.
III. GİDERİM
5. Başvurucu, ihlalin tespiti ve miktar belirtmeksizin tazminat talebinde bulunmuştur. Başvuruda tespit edilen hak ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmaktadır. Bu kapsamda kararın gönderildiği yargı mercilerince yapılması gereken iş, yeniden yargılama işlemlerini başlatmak ve Anayasa Mahkemesini ihlal sonucuna ulaştıran nedenleri gideren, ihlal kararında belirtilen ilkelere uygun yeni bir karar vermektir (Mehmet Doğan GK, B. No: 2014/8875, 7/6/2018, §§ 54-60; Aligül Alkaya ve diğerleri (2), B. No: 2016/12506, 7/11/2019,§§ 53-60, 66; Kadri Enis Berberoğlu (3) GK, B. No: 2020/32949, 21/1/2021, §§ 93-100). İhlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasının yeterli bir giderim sağlayacağı anlaşıldığından tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekir.
IV. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 34. maddesinde güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Kararın bir örneğinin toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Ankara 2. Sulh Ceza Hakimliğine (2018/511 D.İş) ve Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliğine (2017/8669 D.İş,2017/9863 D.İş, 2018/421 D.İş)GÖNDERİLMESİNE,
D. Başvurucunun tazminat talebinin REDDİNE,
E. 294,70 TL harç ve 9.900 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 10.194,70 TL yargılama giderinin başvurucuya ÖDENMESİNE,
F. Ödemenin kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 22/9/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.