I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru; aynı yerleşke içindeki farklı ceza infaz kurumlarında bulunan tutuklu eşlerin birbirleriyle yeterli şekilde iletişim kuramamaları nedeniyle aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, İzmir 3 No.lu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda (Kurum), başvurucunun eşi ve küçük çocuğu ise aynı yerleşkede yer alan İzmir 1 No.lu Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda tutuklu olarak bulunmaktadır.

3. Kurumun İdare ve Gözlem Başkanlığı tarafından, aynı ceza infaz kurumu ya da birden fazla ceza infaz kurumunun bir arada bulunduğu yerleşkedeki farklı kurumlarda barındırılmakta olan hükümlü ve tutukluların açık ve kapalı görüş ile telefon açarak görüşme hakkının düzenlenmesine ilişkin 15/3/2019 tarihli bir karar alınmıştır. Anılan kararda, Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilmeleri Hakkında Yönetmelik'te yer alan ilgili düzenlemelere atıfta bulunulmuş; özetle, açık ve kapalı görüşlerin Cumhuriyet başsavcılıklarının izniyle mümkün olabileceği, telefonla görüşmeye yönelik taleplerin ise belli gün ve saatlerde yapılabileceği belirtilmiştir.

4. Başvurucu, bu karara karşı İnfaz Hâkimliğine şikâyet başvurusunda bulunmuştur. Şikâyet dilekçesinde başvurucu; eşinin ve kendisinin 24 aydır tutuklu olduğunu, 32 aylık çocuğunun eşinin yanında bulunduğunu, diğer iki çocuğunun da ebeveynlerinin yanında olduğunu belirterek bahse konu kararın insan haklarını ihlal ettiğini ileri sürmüştür.

5. İnfaz Hâkimliği 9/4/2019 tarihli kararıyla başvurucunun şikâyetini reddetmiştir. Kararın gerekçesinde, Kurumun Yönetmeliğin gereğini yerine getirdiği, kararda herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı ve kararın usule ve yasaya uygun olduğu belirtilmiştir. Başvurucunun bu karara yönelik itirazı ağır ceza mahkemesince reddedilmiştir.

6. Başvurucu nihai hükmü 13/5/2019 tarihinde öğrendikten sonra 17/5/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

7. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

8. Başvurucu; 2017 yılında kendisinin ve eşinin tutuklandığını, aynı yerleşkedeki farklı ceza infaz kurumunda bulunan eşiyle görüşebilmek için defalarca Kurumdan talepte bulunmasına rağmen bu taleplerin reddedildiğini, eşiyle uzun zaman boyunca telefonla dahi görüşemediğini belirterek bu durumun aile bütünlüğünü olumsuz etkilediğini ileri sürmüştür.

9. Bakanlık hükümlü ve tutukluların özel ve aile hayatının sınırlandırılmasının ceza infaz kurumunda tutulmanın kaçınılmaz ve doğal bir sonucu olduğu görüşünü bildirmiştir. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.

10. Başvuru, aile hayatına saygı hakkı kapsamında incelenmiştir.

11. Bireysel başvuru yolunun ikincil niteliği gereği, Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunabilmek için öncelikle olağan kanun yollarının tüketilmesi zorunludur. Başvurucunun bireysel başvuru konusu şikâyetini öncelikle ve süresinde yetkili idari ve yargısal mercilere usulüne uygun olarak iletmesi, bu konuda sahip olduğu bilgi ve delilleri zamanında bu makamlara sunması, bu süreçte dava ve başvurusunu takip etmek için gerekli özeni göstermiş olması gerekir (İsmail Buğra İşlek, B. No: 2013/1177, 26/3/2013, § 17).

12. Somut olayda başvurucu, kendisine ailesiyle açık ve kapalı görüş ile telefon görüşmesi yapma imkânı verilmediğinden şikâyet etmektedir. Bununla birlikte başvurucunun bireysel başvuru yoluna gelmeden önce, Kurumun genel, düzenleyici mahiyetteki işlemini derece mahkemelerinde şikâyet ve itiraz konusu ettiği; bireysel başvuruda dile getirdiği şikâyetleriyle ilgili ise Kurum tarafından alınmış ya da derece mahkemelerince verilmiş herhangi bir kararı sunmadığı görülmektedir. Nitekim Kurum tarafından alınan ve sonrasında başvurucu tarafından derece mahkemelerine taşınan 15/3/2019 tarihli kararda, başvurucunun açık, kapalı görüş ya da telefonla görüşme talebinin reddedildiğine ya da başvurucuya böyle bir imkân sağlanmayacağına yönelik bir ibare veya düzenleme bulunmamaktadır. Ayrıca başvurucu tarafından söz konusu karar nedeniyle hangi temel hakkının, ne suretle ihlal edildiğine ilişkin de bir açıklama yapılmamıştır.

13. Sonuç olarak başvurucunun bireysel başvuruya konu ettiği şikâyetlerini hukuk sisteminde mevcut idari ve yargısal yolları tüketmeksizin ve iddialarını hiçbir idari ya da yargısal makam önünde ileri sürmeksizin doğrudan bireysel başvuruda bulunduğu anlaşılmaktadır.

14. Açıklanan gerekçeyle başvurunun başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 14/9/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.