GİZLİLİK TALEBİ KABUL

I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru; sınır dışı kararı verilmesi nedeniyle kötü muamele yasağı ile aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 1/2/2019 tarihinde yapılmıştır. Komisyon, başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.

3. Anayasa Mahkemesinin 1/2/2019 tarihli kararıyla ilgili bilgi ve belgeler toplandıktan sonra yeniden değerlendirilmek üzere başvurucunun ülkesine sınır dışı edilmesine dair işleminin geçici olarak durdurulmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

4. Başvuru formu ve ekleri ile Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla erişilen bilgi ve belgeler doğrultusunda tespit edilen ilgili olaylar özetle şöyledir:

5. Kürt kökenli Suriye vatandaşı olduğunu ifade eden başvurucu 2013 yılından bu yana Türkiye’de ikamet etmektedir.

6. Başvurucunun PKK/KCK terör örgütü Fenfin bölgesi sorumlusunun talimatıyla Hatay'ın Kırıkhan ilçesinde yapılan bir toplantıya katıldığına dair istihbari bilgi edinilmesi üzerine başvurucu hakkında adli işlem başlatılmıştır. Başvurucunun, Hatay Valiliğinin (Valilik) 19/10/2018 tarihli kararıyla 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 54. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) ve (d) bentleri gereğinde terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi olduğu, kamu kamu güvenliği açısından tehdit oluşturduğu gerekçesiyle sınır dışı edilmesine ve idari gözetim altına alınmasına karar verilmiştir.

7. Başvurucu, sınır dışı kararının iptali istemiyle 22/1/2019 tarihinde Hatay 1. İdare Mahkemesinde (İdare Mahkemesi) dava açmıştır.

8. İdare Mahkemesi 25/1/2019 tarihinde davanın süresinde açılmadığı gerekçesiyle reddine karar vermiştir. Ret kararının gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:

 “…dava konusu sınırdışı işleminin 19/10/2018 tarihinde tesis edildiği, söz konusu işlem ile bu işleme karşı başvuru yollarını gösteren davacının iletişim dilinde hazırlanan tebliğ formunun aynı tarihte düzenlendiği, işbu formda davacının imza atmaktan imtina ettiği, adı geçen formun ekinde 19/10/2018 tarih ve 44281 sayılı Hatay Valiliği'nin sınır dışı işleminin de yer aldığı, 6458 sayılı Kanun'un aradığı şekil şartlarını haiz tebliğ formu ile dava konusu işlemintebliğ tarihi olan 19/10/2018 tarihinden itibaren on beş günlük dava açma süresinin işlemeye başladığı, 05/11/2018 tarihinde dava açma süresinin dolduğu, ancak olayda bu süre geçtikten çok sonra, 22/01/2019 tarihinde açılan bu davada süre aşımı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

...”

IV. İLGİLİ HUKUK

9. İlgili hukuk için bkz. A.A. ve A.A. [GK], B. No: 2015/3941, 1/3/2017, §§ 28-38.

V. İNCELEME VE GEREKÇE

10. Anayasa Mahkemesinin 16/3/2022 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

11. Başvurucu; ülkesinde savaş ortamı olduğunu, iadesi hâlinde öldürülme ya da kötü muameleye maruz kalma riski bulunduğunu, çocuklarının eğitiminin yarım kalacağını ve ailesinin parçalanacağını belirterek kötü muamele yasağı, yaşam hakkı ile aile hayatına saygı hakkının ihlal edileceğini öne sürmüştür. Başvurucu ayrıca okuma yazma bilmediğini ve Türkçe anlamadığını, sınır dışı etme kararının da kendisine sözlü olarak anlatılmadığını belirterek etkili başvuru ve adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini öne sürmüştür. Başvurucu, ayrıca kamuya açık belgelerde kimliğinin gizli tutulmasını talep etmiştir.

B. Değerlendirme

12. Anayasa Mahkemesi olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvurucunun Türkiye açısından 1/8/2016 tarihinde yürürlüğe giren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne ek 7 No.lu Protokol'un 1. maddesinin ihlal edildiğine dair bir iddiası bulunmadığından tüm iddialar kötü muamele yasağı ile aile hayatına saygı hakkı kapsamında değerlendirilmiştir.

13. Bireysel başvuru yolunun ikincil niteliği gereği, Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunulabilmesi için öncelikle olağan kanun yollarının tüketilmesi zorunludur. Başvurucunun bireysel başvuru konusu şikâyetini öncelikle ve süresinde yetkili idari ve yargısal mercilere usulüne uygun olarak iletmesi, bu konuda sahip olduğu bilgi ve delilleri zamanında bu makamlara sunması, bu süreçte dava ve başvurusunu takip etmek için gerekli özeni göstermiş olması gerekir (İsmail Buğra İşlek, B. No: 2013/1177, 26/3/2013, § 17).

14. Başvurucuya sınır dışı etme kararının 19/10/2018 tarihinde tebliğ edilmek istendiği ancak başvurucunun tebellüğden imtina ettiği görülmüştür. Sınır dışı etme kararı 19/10/2018 tarihinde başvurucuya vekâletnamede kendi ana dili olarak belirttiği Arapça hazırlanan tercüme evrakıyla tebliğ edilmek istenmiştir. Öte yandan Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün gönderdiği yazı ekinde başvurucunun geri gönderme merkezinde bulunduğu sırada 22/10/2018 ve 30/10/2018 tarihlerinde özel vekâletnameyle iki kez, seçtiği avukatıyla görüştüğü anlaşılmıştır. Başvurucunun avukatının sınır dışı işlemine dair tüm belgelerin birer suretini aldığı Görüşme Tutanağı'ndan anlaşılmıştır. Dolayısıyla sınır dışı etme kararının tebliğinden sonra yaklaşık üç ay gibi makul olmayan bir sürede açılan iptal davasının süre aşımı yönünden reddedilmesinin hukuka aykırı olduğunun değerlendirilmesi mümkün değildir.

15. Bu itibarla başvurucunun sınır dışı işlemine karşı süresi içinde iptal davası açarak kanun yollarını usulüne uygun tüketmediği sonucuna ulaşılmıştır.

16. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

VI. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,

B. Başvurunun başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. Başvurucu hakkındaki sınır dışı etme işlemine ilişkin tedbir kararının SONLANDIRILMASINA,

D. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA,

E. Kararın bir örneğinin bilgi için İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne GÖNDERİLMESİNE 16/3/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.