I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, mektubun sakıncalı bulunan kısımlarının çizilmesi ve devam eden süreçte tamamının sakıncalı bulunması nedenleriyle haberleşme hürriyetinin ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Silahlı terör örgütüne üye olma suçundan hükümlü olan başvurucuya başka bir ceza infaz kurumunda bulunan akrabası A.A. tarafından gönderilen mektubun bazı kısımları Ceza İnfaz Kurumu Disiplin Kurulunca sakıncalı bulunmuş ve bu kısımların üstleri çizilerek mektubun verilmesi kararlaştırılmıştır.

3. Başvurucu; mektupta örgütsel haberleşme niteliğinde ifadeler kullanılmadığını, A.A. nın yalnızca ceza infaz kurumu koşullarını eleştirdiğini, ceza infaz kurumu görevlilerini hedef göstermediğini, ayrıca mektubun göndericinin bulunduğu ceza infaz kurumu denetiminden geçerek tarafına gönderildiğini, bu durumun da mektup içeriğinde herhangi bir suç unsuru bulunmadığını işaret ettiğini belirterek Karabük İnfaz Hâkimliğine (Hâkimlik) şikâyette bulunmuştur. Hâkimlik, mektupta sakıncalı ifadeler bulunduğunu belirterek kararın usule ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle şikâyetin reddine karar vermiştir.

4. Söz konusu karara yapılan itiraz üzerine Karabük Ağır Ceza Mahkemesi (Ağır Ceza Mahkemesi), terör örgütü mensuplarının haberleşmesi sonucunu doğurduğu gerekçesiyle mektubun tamamının sakıncalı olduğunu belirtmiş ve Hâkimlik kararının kaldırılarak mektubun başvurucuya verilmemesine karar vermiştir.

5. Başvurucu, nihai kararı 17/1/2019 tarihinde öğrendikten sonra 29/1/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

6. Anayasa Mahkemesinin 2/8/2019 tarihli yazısı üzerine Kurum tarafından Ulusal Yargı Ağı Sistemi (UYAP) vasıtasıyla söz konusu mektup gönderilmiştir.

7. Başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

8. Ödeme gücünden yoksun olduğunu belirten başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir (Mehmet Şerif Ay, B. No: 2012/1181, 17/9/2013).

9. Başvurucu, hukuka aykırı şekilde mektubun bazı kısımlarının üstlerinin çizilmesi ve daha sonra tamamının sakıncalı bulunması nedenleriyle haberleşme hürriyeti ile adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

10. Adalet Bakanlığınca sunulan görüş yazısında, inceleme yapılırken Anayasa ve ilgili mevzuat hükümleri, Anayasa Mahkemesi içtihadı ve somut olayın kendine özgü koşullarının dikkate alınması gerektiği ifade edilmiştir.

11. Başvuru, haberleşme hürriyeti kapsamında incelenmiştir.

12. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan başvurunun kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

13. Mahpusların mektuplarının denetlenmesi ve alıkonulması suretiyle haberleşme hürriyetine yapılan müdahalelerin kanuniliği, meşru amacı, demokratik toplum düzeninin gereklerine uygunluğu ve ölçülülüğünün denetiminde gözetilmesi gereken genel ilkeler Anayasa Mahkemesince birçok kararda ayrıntılı olarak açıklanmıştır (bkz. Ahmet Temiz, B. No: 2013/1822, 20/5/2015, §§ 37-68; Muhittin Pirinççioğlu (3), B. No: 2017/34566, 10/3/2020, §§ 44-57; Cihat Ayik ve Hacı Ali Baştürk, B. No: 2017/31506, 10/3/2020, §§ 44-57).

14. Somut olayda başvurucunun haberleşme hürriyetine yapılan müdahalenin kanuni dayanağının ve meşru amacının bulunduğu konusunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır (ayrıntılı açıklama için bkz. Ahmet Temiz, §§ 46, 55; Muhittin Pirinççioğlu (3), §§ 45, 47). Öte yandan başvurucunun mektupta örgütsel haberleşme niteliğinde ifadeler kullanılmadığı, gönderici A.A.nın yalnızca ceza infaz kurumu koşullarını eleştirdiği, mektubun göndericinin bulunduğu ceza infaz kurumu denetiminden geçerek tarafına gönderildiği, bu durumun da mektup içeriğinde herhangi bir suç unsuru bulunmadığını işaret ettiği şeklindeki iddialarına yönelik olarak -mektubun sakıncalı bulunan kısımlarının çizilmesine ilişkin- Ceza İnfaz Kurumu Disiplin Kurulu kararı ve bu karara karşı yapılan şikâyetin reddi kararı ile -mektubun tamamının sakıncalı olduğunu tespit eden- Ağır Ceza Mahkemesi kararında ilgili ve yeterli bir gerekçe ortaya konulamamıştır. Dolayısıyla müdahalenin demokratik toplum düzeninin gereklerine ve ölçülülük ilkesine uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

15. Açıklanan gerekçelerle Anayasa'nın 22. maddesinde güvence altına alınan haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

III. GİDERİM

16. Başvurucu 10.000 TL manevi tazminat talebinde bulunmuştur.

17. Başvuruda tespit edilen hak ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmaktadır. Bu kapsamda kararın gönderildiği yargı mercilerince yapılması gereken iş, yeniden yargılama işlemlerini başlatmak ve Anayasa Mahkemesini ihlal sonucuna ulaştıran nedenleri gideren, ihlal kararında belirtilen ilkelere uygun yeni bir karar vermektir (30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50. maddesinin (2) numaralı fıkrasında düzenlenen bireysel başvuruya özgü yeniden yargılama kurumunun özelliklerine ilişkin kapsamlı açıklamalar için bkz. Mehmet Doğan ([GK], B. No: 2014/8875, 7/6/2018, §§ 54-60; Aligül Alkaya ve diğerleri (2), B. No: 2016/12506, 7/11/2019, §§ 53-60, 66; Kadri Enis Berberoğlu (3) [GK], B. No: 2020/32949, 21/1/2021, §§ 93-100).

18. Öte yandan eski hâle getirme kuralı çerçevesinde ihlalin bütün sonuçlarının giderilmesi bakımından başvurucuya net 4.000 TL manevi tazminat ödenmesi gerekir.

IV. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

C. Anayasa’nın 22. maddesinde güvence altına alınan haberleşme hürriyetinin İHLAL EDİLDİĞİNE,

D. Kararın bir örneğinin haberleşme hürriyetinin ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Karabük İnfaz Hâkimliğine (E.2018/1596, K.2018/1621) GÖNDERİLMESİNE,

E. Başvurucuya net 4.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

F. Ödemenin kararın tebliğini takiben başvurucunun Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

G. Kararın bir örneğinin bilgi için Karabük Ağır Ceza Mahkemesi (2018/1408 D.İş) ile Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 1/11/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.