I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, sınır dışı kararı nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 1/4/2019 tarihinde yapılmıştır. Komisyon, 2018/31403 No.lu bireysel başvuru dosyasıyla bağlantılı olan başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

3. Başvuru formu ve ekleri, ilgili kurumlardan ve Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi’nden (UYAP) elde edilen bilgi ve belgelere göre olaylar özetle şöyledir:

A. Genel Olarak

4. 1974 doğumlu ve Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşı olan başvurucu, 2014 yılında iç savaştan kaçarak Türkiye’ye kaçak yollardan girdiğini ifade etmektedir.

5. Başvurucunun 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 54. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (d) bendi uyarınca “kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar” kapsamında olduğu değerlendirilerek İstanbul Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğünün 19/10/2018 tarihli kararıyla sınır dışı edilmesine karar verilmiştir. Başvurucunun sahte kimlik kullanarak resmî belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunmasından dolayı adli işlem yapılarak sınır dışı kararı verildiği anlaşılmıştır.

B. Anayasa Mahkemesine Yapılan 2018/31403 No.lu Başvuru

6. Başvurucu, 3/10/2016 tarihli ve 676 sayılı Olağanüstü Hâl Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (676 sayılı KHK) ile 6458 sayılı Kanun'da yapılan değişiklik sonrasında sınır dışı etme işlemi yönünden etkili bir iç hukuk yolu bulunmadığını belirterek 30/10/2018 tarihinde doğrudan bireysel başvuruda bulunmuştur.

7. 6458 sayılı Kanun’un 53. maddesinin (3) numaralı fıkrasında 676 sayılı KHK ile yapılan değişiklik sonrasında sınır dışı etme kararlarına karşı dava açma süresi içinde veya yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancının sınır dışı edilmeyeceği hükmüne bazı istisnalar getirilmiştir.

8. Buna göre “terör veya çıkar amaçlı suç örgütlerinin yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar”, “kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar” ile “uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler” bakımından dava açma süresinde veya yargılama sonuçlanmadan önce yapılan bireysel başvurular bakımından sınır dışı işleminin yürütmesinin durdurulmasına yönelik tedbir talepleri hakkında değerlendirme yapılması gereği ortaya çıkmıştır (Y.T. [TK], B. No: 2016/22418, 1/11/2016).

9. Anılan KHK değişikliği nedeniyle 30/10/2018 tarihinde başvurucu hakkında verilen sınır dışı kararının uygulanmaması yönünde tedbir kararı verilmiştir.

10. 2018/31403 No.lu bireysel başvuru dosyası ile birlikte toplam 243 başvuru dosyası, 7/12/2020 tarihinde 2016/43088 No.lu başvuru dosyasıyla birleştirilmiştir.

11. A.A.K. ve diğerleri (B. No: 2016/43088, 3/12/2020) kararında tüm başvurucular yönünden kötü muamele yasağı ve bununla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine, kamu makamları tarafından başvurucular hakkında yeniden bir değerlendirme yapılıncaya kadar başvurucuların sınır dışı edilmemesine karar verilmiştir.

C. Başvurucunun Anayasa Mahkemesine Yaptığı İkinci Başvuru

12. Başvurucu, aynı sınır dışı kararına karşı 24/10/2018 tarihinde İstanbul 1. İdare Mahkemesinde iptal davası açmıştır. Dava 31/1/2019 tarihinde esastan reddedilmiştir.

13. 29/3/2019 tarihinde tebliğ edilen karara karşı 1/4/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunulmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

14. Anayasa Mahkemesinin 30/3/2022 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Adli Yardım Talebi Yönünden

15. Anayasa Mahkemesinin Mehmet Şerif Ay (B. No: 2012/1181, 17/9/2013) kararında belirtilen ilkeler dikkate alınarak geçimini önemli ölçüde güçleştirmeksizin yargılama giderlerini ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun açıkça dayanaktan yoksun olmayan adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.

B. İhlal İddiaları Yönünden

16. Başvurucu; ülkesinde iç savaş olduğunu, ülkesine iadesi hâlinde öldürülme veya işkence ya da kötü muameleye maruz kalma riski bulunduğunu, aile bütünlüğünün parçalanacağını belirterek kötü muamele yasağı, yaşam hakkı ve aile hayatına saygı hakkının ihlal edileceğini öne sürmüştür.

17. Anayasa Mahkemesi olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvurucunun tüm iddiaları kötü muamele yasağı kapsamında değerlendirilmiştir.

18. "Olay ve Olgular" kısmında açıklandığı üzere başvurucunun aynı konuya ilişkin olarak Anayasa Mahkemesine 2018/31403 başvuru numarası ile kayda alınan bireysel başvuruda bulunduğu, bu başvurunun Anayasa Mahkemesince karara bağlandığı, her iki başvurunun talep ve konu itibarıyla aynı nitelikte olduğu anlaşılmıştır (benzer yöndeki karar için bkz. Mehmet Satıcıoğlu (2), B. No: 2014/11339, 14/11/2018).

19. Açıklanan gerekçelerle başvurunun mükerrer başvuru niteliğinde olması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Başvurunun mükerrer başvuru olması nedeniyle REDDİNE,

C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyete neden olacağından başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA,

D. Kararın bir örneğinin bilgi için İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne GÖNDERİLMESİNE 30/3/2022tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.