TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
GENEL KURUL
KARAR
E.A. A.Ş. BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2020/8665)
Karar Tarihi: 17/4/2025
R.G. Tarih ve Sayı: 29/7/2025 - 32970
GİZLİLİK TALEBİ KABUL
Başkanvekili
:
Hasan Tahsin GÖKCAN
Basri BAĞCI
Üyeler
Engin YILDIRIM
Rıdvan GÜLEÇ
Recai AKYEL
Yusuf Şevki HAKYEMEZ
Yıldız SEFERİNOĞLU
İrfan FİDAN
Kenan YAŞAR
Muhterem İNCE
Yılmaz AKÇİL
Ömer ÇINAR
Metin KIRATLI
Raportör
Özge ULUKAYA
Başvurucu
E.A. A.Ş.
Vekili
Av. Ahmet MUTLU
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru; işletme hakkı tanınan hidroelektrik santralinde üretilen ve serbest piyasaya belirlenen orandan fazla satılan elektrik enerjisinin satış bedelinin iadesinin istenmesine ve serbest piyasaya satılabilecek enerji miktarının yeniden belirlenmesine ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararının uygulanmaması nedeniyle mülkiyet hakkının, yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 9/3/2020 tarihinde yapılmıştır. Komisyon, başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.
3. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık, görüşünü bildirmiştir. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı süresi geçtikten sonra beyanda bulunmuştur.
4. Birinci Bölüm, başvurunun Genel Kurul tarafından incelenmesine karar vermiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
6. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından başvurucuya 14/11/2003 tarihinde Oymapınar Hidroelektrik Santrali'nde (HES) 49 yıl süreyle, lisans tarihi itibarıyla yürürlükte olan adıyla otoprodüktör olarak faaliyet göstermesi için 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında otoprodüktör lisansı verilmiştir.
7. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) 31/12/2007 tarihli kararıyla bir otoprodüktör ya da otoprodüktör grubu lisansı sahibi tüzel kişilerin rekabet ortamında satabilecekleri elektrik enerjisi miktarına ilişkin olarak 2007 yılı dâhil olmak üzere 31/12/2008 tarihine kadar %50 olarak belirlenen oranın 31/12/2009 tarihine kadar uygulanmaya devam edilmesine karar vermiştir. Başvurucunun serbest piyasaya satılabilecek enerji oranının yükseltilmesi için yaptığı başvurular EPDK ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (idare) tarafından uygun görülmemiştir.
8. Elektik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü (EÜAŞ) başvurucuya gönderdiği 31/12/2009 tarihli yazıyla, rekabetçi piyasa ortamında satılabilecek oranı aşacak şekilde satışı yapılan elektrik enerjisinin tespit edilen satış bedelinin ödenmesini talep etmiştir. Başvurucu, her türlü hukuki hakkının saklı kaldığını şerh düşmek suretiyle ödeme yapmıştır. EÜAŞ 20/1/2010 tarihli yazı ile de başvurucudan Aralık 2009 döneminde rekabetçi piyasa ortamında satılabilecek oranı aşan ve satışı yapılan elektrik enerjisi satış bedelinin ödenmesini talep etmiştir.
9. Kurul 6/1/2011 tarihli ve 3003-44 sayılı kararıyla yenilenebilir kaynaklara dayalı elektrik üretimi yapan otoprodüktörlerce dengeleme ve/veya acil durumların giderilmesi amaçlı yük alma ve yük atma talimatları sonucu sisteme verilen fazla ve üretilmeyen eksik elektrik enerjisi miktarlarının belirtilen kapsamdaki otoprodüktörlerin piyasada satabilecekleri oran dışında değerlendirilmesine karar vermiştir. Başvurucu, idareye başvurarak Kurulun 3003-44 sayılı kararı doğrultusunda 2009 yılı üretim ve satışlara ilişkin hesabın yeniden yapılmasını talep etmiştir. İdare 16/3/2011 tarihli işlemiyle başvurucunun talebini reddetmiştir.
10. Başvurucu, 17/3/2011 tarihinde Ankara 17. İdare Mahkemesinde (Mahkeme) 16/3/2011 tarihli işlemin iptali talebiyle dava açmıştır. Mahkeme 18/7/2012 tarihinde davanın reddine karar vermiştir. Başvurucunun temyiz talebi Danıştay Onüçüncü Dairesinin (Daire) 12/2/2019 tarihli kararıyla reddedilmiştir. Başvurucu karar düzeltme talebinde bulunmuş, Daire 16/12/2019 tarihinde karar düzeltme talebinin reddine karar vermiştir.
11. Başvurucu, nihai hükmü 9/2/2020 tarihinde öğrendikten sonra 9/3/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuş; 14/3/2025 tarihli dilekçeylede bireysel başvurudan feragat ettiğini bildirmiştir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
12. Anayasa Mahkemesinin 17/4/2025 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
13. Başvurucu; Kurul'un 3003-44 sayılı kararının 2009 yılı hesap döneminde uygulanması yönündeki talebinin Mahkemece 2011 yılı için uygulanan oranların değiştirilmesi yönünden değerlendirdiğini, böylece davaya ilişkin iddialarının karşılanmadığını, Mahkemenin 3003-44 sayılı Kurul kararının sadece 2011 yılına münhasır olduğuna ilişkin yorumunun açık keyfîlik içerdiğini iddia etmiştir.Başvurucu; imtiyaz hakkına dayanarak Oymapınar HES'te üretilen elektriğin satışı neticesinde elde ettiği bedele hiçbir hukuki dayanak olmaksızın el konulmasıyla mülkiyet hakkının, yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme
14. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un "Kararlar" kenar başlıklı 50. maddesinin (5) numaralı fıkrası şöyledir:
"Davadan feragat hâlinde, düşme kararı verilir."
15. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün "Düşme kararı" başlıklı 80. maddesinin ilgili kısmı şöyledir:
"(1) Bölümler ya da komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hâllerde düşme kararı verilebilir:
a) Başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi.
…
(2) Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir."
16. Başvurucu, başvurunun Bölüm tarafından Genel Kurula sevk edilmesinden sonra sunduğu 14/3/2025 tarihli dilekçeyle Anayasa Mahkemesine yaptığı bireysel başvurudan feragat ettiğini belirtmiştir. Somut olayda başvurudan feragat edilmesine rağmen başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden bulunmamaktadır.
17. Açıklanan gerekçelerle başvurunun kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin feragat nedeniyle düşmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,
B. Başvurunun feragat nedeniyle DÜŞMESİNE,
C. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 17/4/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.