TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
HAZAL ÇAKAN BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2021/36076)
Karar Tarihi: 27/2/2025
Başkan
:
Basri BAĞCI
Üyeler
Engin YILDIRIM
Rıdvan GÜLEÇ
Kenan YAŞAR
Metin KIRATLI
Raportör
Mehmet Yavuz YAŞAR
Başvurucu
Hazal ÇAKAN
Vekili
Av. Gönül ÜLGEN
I. BAŞVURUNUN ÖZETİ
1. Başvuru; açılan iptal davasında uyuşmazlığın esasına etkili iddialar karşılanmadan karar verilmesi nedeniyle gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
A. Bireysel Başvurudan Önceki Süreç
2. 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu’nun ek 1. maddesi kapsamında başvurucunun ataması Başbakanlık Basın ve Yayın Enformasyon İzmir İl Müdürlüğüne memur olarak 22/6/2013 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvurucu 25/6/2014 tarihinde Van Yüzüncü Yıl Üniversitesine (İdare) nakil yoluyla atanmıştır.
4. Başvurucu, aynı zamanda Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Makine bölümünden 6/6/2012 tarihinde mezun olmuştur.
B. Bireysel Başvuru Süreci
5. 2828 sayılı Kanun’un ek 1. maddesinin (ç) bendinde 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanun'un 25. maddesiyle eklenen geçici 16. madde ileyapılan değişiklikle ataması yapılacak olan kişilere öğrenimlerine uygun kadrolara atanma imkânı belirli şartlar dâhilinde tanınmıştır.
6. İdare, bunun üzerine 18/10/2018 tarihinde görevde yükselme ve ünvan değişikliği sınavını duyurmuş ve ünvan değişikliği sınavına tabi kadroları ilan etmiştir.
7. Başvurucu, bunun üzerine 23/10/2018 tarihli dilekçe ile İdareye başvuruda bulunmuştur. Başvurucu dilekçesinde, 2828 sayılı Kanun’un ek 1. maddesi kapsamında istihdam edilenlerden öğrenim durumlarına uygun kadrolara atanamamış olanların kurumların kadroları ve ihtiyaçları gözönünde bulundurularak anılan Kanun’un geçici 16. maddesinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla öğrenim durumlarına uygun kadrolara atanmalarına imkân tanındığını belirterek İdarenin ilanında belirtilen makine teknisyeni kadrosuna atanmasını talep etmiştir.
8. İdare 22/11/2018 tarihli işlemle başvurucunun talebini reddetmiştir. Başvurucu, ret işlemine karşı iptal davası açmıştır. Uyuşmazlığı inceleyen Van 2. İdare Mahkemesi 29/11/2019 tarihli kararla davanın reddine hükmetmiştir. Kararın gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
"...Uyuşmazlık konusu olayda; yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile dava dosyası birlikte değerlendirildiğinde, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun geçici 16. maddesinde bu Kanunun ek 1. maddesine göre istihdam edilen ve fiilen görevde bulunanların söz konusu maddenin yürürlüğe girdiği 27.03.2018 tarih ve öğrenim durumları itibariyle kazanmış oldukları unvanlara atanacağı ayrıca yukarıda yer verilen yönetmelik gereğince de öğrenimle ihraz edilen unvana atanmama hallerinin boş kadro veya ihtiyaç bulunmaması halleri olduğunun düzenlendiği, bu bakımdan belirtilen şartların sağlanması halinde idarenin bağlı yetki çerçevesinde atama yapmakla yükümlü kılındığı, davacının 2828 sayılı Kanunun ek 1. maddesi gereğince davalı idare bünyesinde istihdam edildiği ve fiilen görevde bulunduğu, ancak davacının öğrenim durumu itibariyle ihraz ettiği unvanın teknisyenlik olduğu ve davacı tarafından davalı idareye verilen dava konusu işleme esas 23/10/2018 tarihli başvuru dilekçesinde; 'makine teknisyeni 4. derece' kadrosuna atamasının yapılmasının istenildiği, ancak davalı idarece yayımlanan ilanda 2018 yılı için teknisyenlik kadrosunda davacının mezun olduğu makine ön lisans bölümünün yer almadığı ve davacının başvuruda bulunduğu tarih bakımından davalı idare bünyesinde davacının ihraz ettiği ve talep ettiği makine teknisyeni kadrosuna uygun boş kadro ihtiyacının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda yer verilen mevzuat gereğince davacının ihraz ve talep ettiği kadronun davalı idarece 2018 yılı için yayımlanan ilanda bulunmadığı anlaşıldığından, başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır."
9. Başvurucu, karara karşı istinaf kanun yoluna başvurmuştur. Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi (Daire) 30/6/2021 tarihinde istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu, kararın kaldırılmasını gerektirecek yasal bir sebep bulunmadığı tespitiyle istinaf başvurusunun reddine kesin olarak karar vermiştir.
10. Nihai karar 6/7/2021 tarihinde başvurucuya tebliğ edilmiş, başvurucu 2/8/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir. Başvuru belgelerinin bir örneği, bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık görüşünü bildirmiştir.
C. Bireysel Başvurudan Sonraki Süreç
11. Başvurucunun 22/7/2022 tarihinde, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğünce 23/10/2018 tarihli dilekçesinde belirtmiş olduğu teknisyen kadrosuna atamasının yapıldığı anlaşılmıştır.
II. DEĞERLENDİRME
12. Başvurucu; mahkemece hukuk kurallarının hatalı yorumlandığını, davanın hatalı gerekçe ile reddedildiğini belirterek hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ve gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
13. Bakanlık görüşünde, başvuruya ilişkin olarak Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğünden temin edilen görüş ve ilgili belgelerin başvurucunun şikâyetine ilişkin olarak yapılacak incelemede dikkate alınmak üzere gönderildiği belirtilmiştir.
14. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğünün gönderdiği belgelerde başvurucunun 23/10/2018 tarihli dilekçesinde belirtmiş olduğu teknisyen kadrosuna 22/7/2022 tarihinde atamasının yapıldığı belirtilmiştir.
15. Başvurucu, Bakanlık ve İdare görüşüne karşı beyanında, 10/4/2018 tarihli dilekçesi ile makine teknikeri kadrosuna atamasının yapılmasını talep ettiğini oysaki İdarenin kendisini makine teknisyenliği kadrosuna atadığını belirtmiştir.
16. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) “Düşme kararı” kenar başlıklı 80. maddesi şöyledir:
"(1) Bölümler ya da Komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hâllerde düşme kararı verilebilir:
...
c) İhlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması.
ç) Bölümler ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka gerekçeden ötürü, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi.
(2) Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir."
17. 6216 sayılı Kanun'un "Bireysel başvuru hakkına sahip olanlar" kenar başlıklı 46. maddesinde kimlerin bireysel başvuru yapabileceği sayılmış olup anılan maddenin (1) numaralı fıkrasına göre bir kişinin Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunabilmesi için üç temel ön koşulun birlikte bulunması gerekmektedir. Bu ön koşullar, başvuruya konu edilen ve ihlale yol açtığı ileri sürülen kamu gücü eylem veya işleminden ya da ihmalinden dolayı başvurucunun güncel bir hakkının ihlal edilmesi, bu ihlalden dolayı kişinin kişisel olarak ve doğrudan etkilenmiş olması ve bunların sonucunda başvurucunun kendisinin mağdur olduğunu ileri sürmesidir (Onur Doğanay, B. No: 2013/1977, 9/1/2014, § 42).
18. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bir hakkın ihlaline karar verilebilmesi için mağdurluk statüsünün ve/veya başvuruya konu olan kamu gücü kullanımına dayalı temel nedenlerin başvuru hakkında karar verileceği zamana kadar devam etmesi gerekir. Mağdurluk statüsünün devamı konusunda değerlendirme yapılırken başvurucunun şikâyet ettiği hususların mevcut olup olmadığı ve muhtemel hak ihlalinin etkilerinin giderilip giderilmediği incelenmelidir (Arman Mazman, B. No: 2013/1752, 26/6/2014, § 41).
19. Somut olayda İdare tarafından başvurucu bireysel başvuruya konu yargılamadaki 23/10/2018 tarihli başvurusu doğrultusunda teknisyen kadrosuna atanmıştır. Bu hâliyle başvurucu hakkında uyuşmazlığa konu talebinin hilafına bir durumun kalmadığı görülmüştür.
20. Sonuç olarak başvurucunun adil yargılanma hakkına ilişkin mağduriyetine konu ettiği işlemin ortadan kalktığı anlaşıldığından başvurucunun mağdurluk statüsünün de aynı tarihte sona erdiği ve başvuruya konu ihlal iddiası açısından ihlal ve sonuçlarının da aynı tarihte ortadan kalktığı kanaatine ulaşılmıştır.
21. Öte yandan, başvurucu Bakanlık ve İdare görüşüne karşı beyanında bulunduğu 31/7/2024 tarihli dilekçesinde, makine teknikeri kadrosuna atamasının yapılmasını talep ettiğini ancak İdarenin kendisini teknisyen kadrosuna atadığını iddia etmiştir. Oysaki başvurucu 10/4/2018 tarihli dilekçesi ile makine teknikeri talebinde bulunmuş olup talebinin reddi üzerine dava açmamıştır. Bireysel başvuruya konu davanın konusu, başvurucunun makine teknisyenliği kadrosuna atanma talebini içeren 23/10/2018 tarihli başvurusunun reddine yönelik işlemin iptali talebidir. Bu durumda başvurucunun 10/4/2018 tarihli dilekçesinde talep ettiği hususa yönelik olarak ayrı bir değerlendirme yapılmamıştır.
22. Açıklanan gerekçelerle başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir nedenin kalmadığı anlaşıldığından İçtüzük’ün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (ç) bendi gereğince başvurunun düşmesine karar verilmesi gerekir.
III. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi nedeniyle DÜŞMESİNE,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 27/2/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.